προτάσεις αλλαγής του σχολείου


Είναι πλατιά αποδεκτό στην κοινωνία ότι το ελληνικό σχολείο χρειάζεται ριζική αλλαγή γιατί είναι από τα πιο παραδοσιακά και καθυστερημένα. Αυτό είναι το κύριο αίτιο που τα Ελληνόπουλα βρίσκονται στο διεθνές πρόγραμμα PISA στην ουρά των 30 χωρών του ΟΟΣΑ, ενώ στο επίπεδο αριστείας φτάνει μόνο 1% (!). Η ριζική αλλαγή είναι μεγάλη ανάγκη να ξεκινήσει από την πρώτη βαθμίδα. Εάν τα παιδιά στα πρώτα τους σχολικά βήματα ταυτίσουν τη μάθηση με την πλήξη και τον καταναγκασμό, αυτό αλλάζει πολύ δύσκολα αργότερα.
- Η απόχτηση λειτουργικής γνώσης
Το σχολείο είναι εγκλωβισμένο στη μαθησιακή λογική του 19ου αιώνα (διδασκαλία και εξέταση). Ο σύγχρονος δρόμος για τη γνώση χτίζει τα θεμέλια για τη σταδιακή κατάκτηση των αφηρημένων εννοιών και οδηγεί τα παιδιά να «μάθουν πώς να μαθαίνουν».
[…]
- Οι εκπαιδευτικοί
Είναι η επαγγελματική κατηγορία που επηρεάζει σημαντικά τις νέες γενιές, άρα προκαθορίζει το μέλλον μιας χώρας. Η κοινωνία που θα έβαζε τους ψηλότερης ποιότητας διανοουμένους της (με αυτή τη σειρά) στα νηπιαγωγεία, τα δημοτικά, τα γυμνάσια και τα λύκεια, θα μεταμόρφωνε θεαματικά τη δημιουργικότητα των νέων γενεών, την ευφυΐα, την κοινωνική ευθύνη, την εφευρετικότητα, την ικανότητα παραγωγής νέας γνώσης.

Η μέγιστη αυτή κοινωνική σημασία του εκπαιδευτικού επαγγέλματος επιβάλλει το κοινωνικό κύρος που του αντιστοιχεί και την καταλληλότητα αυτών που θα το ασκήσουν. Είναι κοινός τόπος ότι η κατοχή επιστημονικής γνώσης δεν αρκεί για να μεταδώσει κανείς αυτή τη γνώση σε παιδιά, επίσης ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι κατάλληλοι για εκπαιδευτικοί. Άρα χρειάζονται ειδικές γνώσεις αλλά και κριτήρια επαγγελματικής καταλληλότητας. Είναι απαραίτητο εκτός του πτυχίου ένα ειδικό δίπλωμα εκπαιδευτικής επάρκειας, με ένα μέρος γνωστικό και ένα έτος άσκησης στη διδασκαλία υπό εποπτεία και τελική κρίση (κάτι αντίστοιχο με την άσκηση των γιατρών και των δικηγόρων). Καθώς έτσι το εκπαιδευτικό επάγγελμα γίνεται δυσκολότερο, θα πρέπει να συνοδευτεί με σημαντική αύξηση των αποδοχών και  μέτρα για την ανύψωση του κοινωνικού του κύρους.

- Η σεξουαλικότητα
Είναι μεγάλη η παιδαγωγική βιβλιογραφία για την αρνητική επίδραση που ασκεί στα παιδιά η λογοκρισία του σχολείου στο θέμα μεταξύ άλλων της σεξουαλικότητας. Η αποσιώπηση με τη μορφή απόκρυψης είναι βλαβερή. Τη μετατρέπει από φυσική κατάσταση σε απαγορευμένο και πονηρό «μυστικό» που συνοδεύουν αισθήματα περιέργειας και φόβου, έλξης και μαζί απώθησης, ντροπής, ενοχής. Η σεξουαλικότητα είναι πρωτεύουσας σημασίας ανθρώπινη διάσταση και η αρμονική σχέση μαζί της θεμέλιο της ψυχικής ισορροπίας.
Η ονομαζόμενη σεξουαλική αγωγή στο σχολείο (από το δημοτικό) έχει στόχο όχι μαθησιακό αλλά βασικά ψυχολογικό. Τις γνώσεις για το θέμα τις μαθαίνουν μεταξύ τους όλα τα παιδιά του κόσμου από νήπια. Η ένταξή της στο σχολείο έχει κύριο στόχο τη «νομιμοποίησή» της. «Δημοσιοποιείται» η μεγάλης σημασίας σεξουαλική διάσταση και έτσι μετατρέπεται από «μυστικό» και «ντροπή» σε φυσική κατάσταση, πηγή πλησμονής και ευτυχίας των ανθρώπων.

- Τα θρησκευτικά
Tο δικαίωμα στην ορθόδοξη χριστιανική διαπαιδαγώγηση πρέπει να είναι σεβαστό, όμως η εφαρμογή του δεν είναι έργο του σχολείου. Όπως παντού στον δημοκρατικό τουλάχιστον κόσμο, είναι έργο της Eκκλησίας. H υποχρεωτική από το σχολείο κατήχηση παραβιάζει πολλές αρχές, με πρώτη την ελευθερία της συνείδησης. Eίναι ψηλά και αυξάνονται τα ποσοστά αλλόθρησκων μαθητών και μεγαλώνουν όσων ανήκουν στο ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα αλλά πιστεύουν ότι η θρησκεία είναι ιδιωτικό θέμα συνείδησης. Έχει πια έρθει ο καιρός τη θέση της δογματικής κατήχησης στο σχολείο να πάρει η θρησκειολογία και η ιστορία των θρησκειών, επίσης να καταργηθεί η προσευχή και ο οργανωμένος εκκλησιασμός.
Έχει πολλά πλεονεκτήματα να είναι η κατήχηση έργο της Eκκλησίας, αντί σχολικό μάθημα, υποχρεωτικό με την απειλή του κακού βαθμού. Oι μαθητές συμμετέχουν με τη θέλησή τους και όχι υποχρεωτικά, ούτε εξετάζονται κοιτάζοντας με ζήλεια από το παράθυρο τους αλλόθρησκους απαλλαγμένους να παίζουν στην αυλή. Άρα η θρησκευτική διαπαιδαγώγηση γίνεται ενσυνείδητη και πολύ πιο σχετική με τις θρησκευτικές επιταγές.
Τότε το σχολείο μπορεί στη θρησκειολογία να περιλάβει και μια επιλογή από αρχές που είναι κοινές σε όλες τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου και να τις διδάσκει ως ηθικές αξίες γενικότερα αποδεκτές. Σύμφωνα με τα ιερά κείμενα όλων των μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών π.χ. βασικός ηθικός κανόνας είναι η αγάπη και κατανόηση προς τον συνάνθρωπο και ο Θεός περιγράφεται ελεήμων και πανάγαθος.

Άννα Φραγκουδάκη, Protagon.gr, 27/4/2011 http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.kinhma-10&id=6363

ερωτήσεις:

Είναι πλατιά αποδεκτό στην κοινωνία ότι το ελληνικό σχολείο χρειάζεται ριζική αλλαγή γιατί είναι από τα πιο παραδοσιακά και καθυστερημένα. Αυτό είναι το κύριο αίτιο που τα Ελληνόπουλα βρίσκονται στο διεθνές πρόγραμμα PISA στην ουρά των 30 χωρών του ΟΟΣΑ, ενώ στο επίπεδο αριστείας φτάνει μόνο 1% (!).

  1. Με ποιο είδος συλλογισμού (παραγωγή – επαγωγή) αναπτύσσει την παραπάνω παράγραφο η συγγραφέας και πώς τεκμηριώνει τη θέση της; Να δικαιολογήσεις την απάντηση.

Ο σύγχρονος δρόμος για τη γνώση χτίζει τα θεμέλια για τη σταδιακή κατάκτηση των αφηρημένων εννοιών και οδηγεί τα παιδιά να «μάθουν πώς να μαθαίνουν».

  1. Να αναπτύξεις την άποψη της συγγραφέα σε μια παράγραφο 80 περίπου λέξεων.
Η μέγιστη αυτή κοινωνική σημασία του εκπαιδευτικού επαγγέλματος επιβάλλει το κοινωνικό κύρος που του αντιστοιχεί και την καταλληλότητα αυτών που θα το ασκήσουν. Είναι κοινός τόπος ότι η κατοχή επιστημονικής γνώσης δεν αρκεί για να μεταδώσει κανείς αυτή τη γνώση σε παιδιά, επίσης ότι δεν είναι όλοι οι άνθρωποι κατάλληλοι για εκπαιδευτικοί. Άρα χρειάζονται ειδικές γνώσεις αλλά και κριτήρια επαγγελματικής καταλληλότητας. Είναι απαραίτητο εκτός του πτυχίου ένα ειδικό δίπλωμα εκπαιδευτικής επάρκειας, με ένα μέρος γνωστικό και ένα έτος άσκησης στη διδασκαλία υπό εποπτεία και τελική κρίση (κάτι αντίστοιχο με την άσκηση των γιατρών και των δικηγόρων). Καθώς έτσι το εκπαιδευτικό επάγγελμα γίνεται δυσκολότερο, θα πρέπει να συνοδευτεί με σημαντική αύξηση των αποδοχών και  μέτρα για την ανύψωση του κοινωνικού του κύρους.

3.      Με ποιο είδος συλλογισμού (παραγωγή – επαγωγή) αναπτύσσεται η παραπάνω παράγραφος; Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου.
4.      Η συγγραφέας προτείνει την εισαγωγή μαθήματος σχετικού με την ανθρώπινη σεξουαλικότητα. Ποιο είναι κατά τη γνώμη της το όφελος που θα προκύψει; Συμφωνείς ή διαφωνείς και γιατί;
5.      Να σταχυολογήσεις επιγραμματικά τα βασικά επιχειρήματα στα οποία στηρίζει η συγγραφέας την ανάγκη κατάργησης της διδασκαλίας των θρησκευτικών. Ποιο θεωρείς ισχυρότερο και γιατί;
-         Αν συμφωνείς προσπάθησε να  σκεφτείς άλλο ένα επιχείρημα.
-         Αν διαφωνείς προσπάθησε να αντιτάξεις επιχειρήματα που αναιρούν την άποψη που διατύπωσε.

θετικές πλευρές της διαφήμισης


Αν δεν υπήρχε η διαφήμιση, το βέβαιο είναι ότι δε θα υπήρχαν και τα περισσότερα από τα σύγχρονα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, ακόμα και τα νέα μέσα, όπως το διαδίκτυο. Τα μέσα γενικώς έχουν ανάγκη από πόρους, και η διαφήμιση ευχαρίστως τους προσφέρει, μιας και τα μέσα επικοινωνίας έχουν κατορθώσει να συγκεντρώσουν και να «παραδώσουν» στους διαφημιστές το κοινό τους. Έτσι, δεν είναι λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται ότι τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης αποτελούν περισσότερο οχήματα διαφήμισης και λιγότερο μέσα επικοινωνίας. Στην περίπτωση της τηλεόρασης, ισχυρίζονται ακόμα ότι το πραγματικό πρόγραμμά της είναι τα διαφημιστικά μηνύματα, διότι αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» της, ιδίως στην εμπορική της εκδοχή.
Δύο βασικές διαστάσεις συνδέουν τη διαφήμιση με τα μέσα επικοινωνίας: από τη μια πλευρά, η διαμέσου των διαφημιστικών μηνυμάτων –έντυπων και οπτικοακουστικών– παροχή καταναλωτικών προτύπων και, από την άλλη, η στενή σχέση της διαφήμισης με τη χρηματοδότηση των σύγχρονων μέσων. Αμφότερες διαστάσεις εντάσσονται στην οικονομική λογική των μέσων επικοινωνίας. Βεβαίως, με την έλευση της τηλεόρασης, η διαφήμιση και η δημιουργία καταναλωτικών προτύπων φαίνεται ότι «ανακάλυψαν» ένα ιδανικό μέσο προώθησής τους […]
Βέβαια, η διαφήμιση δεν έχει μόνο έναν κοινωνικό ή ακόμα και προπαγανδιστικό ρόλο, αλλά επιτελεί, στη διαμεσολαβημένη από τα μέσα επικοινωνίας κοινωνία, μια ενημερωτική λειτουργία. Επιπλέον, επιτελεί μια λειτουργία, την οποία, όπως έχει παλαιότερα επισημανθεί, καλούνταν να εκπληρώσουν η τέχνη ή η θρησκεία, δεδομένου ότι είναι σε θέση να προσφέρει μια νέα μαγεία που μπορεί να «λύσει» πολλά προβλήματα της ζωής. Η θρησκεία και η τέχνη ως ένα βαθμό παρέχουν πλαίσια ερμηνείας των εμπειριών, οπότε και η διαφήμιση παρουσιάζει μια εναλλακτική εκδοχή. Ένα «πακέτο» αγαθών μπορεί να επιτελέσει τον ίδιο σκοπό και μάλιστα χωρίς κόπο. Αυτό που χρειάζεται είναι να αγοράσουμε τα αγαθά.
 […]
Φυσικά, η διαφήμιση επιτελεί μια σειρά από λειτουργίες, όπως: ενημέρωση του κοινού για ένα προϊόν, έλξη της προσοχής του καταναλωτή για κάποιο προϊόν, παρακίνηση του καταναλωτή για την αγορά ενός προϊόντος, τόνωση των αγορών, υποστήριξη του επιχειρηματικού κόσμου, δημιουργία και συνέχιση μιας διαρκούς σχέσης ανάμεσα στον καταναλωτή και τον παραγωγό.
Επίσης, οι διαφημίσεις και οι διαφημιζόμενοι με το να «εκθέτουν» προϊόντα στον κόσμο εκτίθενται σε δημόσια κριτική, εάν τα προϊόντα τους δεν είναι του επιπέδου που έχουν υποσχεθεί. Έτσι, είναι καλύτερο οι πολίτες να γνωρίζουν τα προϊόντα μέσα από τις διαφημίσεις παρά να μην τα γνωρίζουν καθόλου ή να τα γνωρίζουν εμμέσως. Δεύτερον, όσον αφορά στην κριτική ότι η διαφήμιση οδηγεί σε έναν τρόπο ζωής που προβάλλει ότι η ζωή είναι καλύτερη με την αγορά αγαθών, δε σημαίνει ότι οι πολίτες-καταναλωτές δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν τις ανάγκες και τα αγαθά που επιθυμούν να αγοράσουν. Τρίτον, όσον αφορά στο ότι η διαφήμιση δημιουργεί πλαστές ανάγκες και οδηγεί στην αγορά προϊόντων που δεν επιθυμούμε, πολλοί υποστηρίζουν ότι η διαφήμιση δεν μπορεί να επιβάλλει στους ανθρώπους να αγοράζουν προϊόντα που δε χρειάζονται. Αυτοί που υποστηρίζουν το αντίθετο δε σέβονται τους καταναλωτές και τους θεωρούν άβουλα όντα. Τέταρτον, η διαφήμιση δε δημιουργεί πλαστές ανάγκες, απλώς βοηθά τον καταναλωτή να αποφασίσει ποιο από τα διαθέσιμα προϊόντα να αγοράσει. Πέμπτον, ως προς την άποψη ότι υπάρχει υπέρμετρη διαφήμιση, τούτο οφείλεται στο υπάρχον οικονομικό σύστημα, που απαιτεί υψηλό βαθμό μαζικής διανομής προϊόντων. Έκτον, όσον αφορά στον ισχυρισμό ότι οι διαφημίσεις δημιουργούν στερεότυπα, αυτό είναι ζήτημα υποκειμενικής κρίσης, και οι διαφημιστές τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει μια σοβαρή ευθιξία στα θέματα αυτά.
Ωστόσο δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς ότι στη σύγχρονη δυτική κοινωνία ο πολίτης ορίζεται κυρίως ως καταναλωτής. Τούτο σημαίνει ότι τα άτομα όλο και περισσότερο απομακρύνονται από τις παραδοσιακές κοινοτικές αξίες και αναζητούν, σε διαρκή βάση, μια αυτοεπιβεβαίωση και μια αίσθηση αλληλεγγύης διαμέσου των μηχανισμών της αγοράς. Ο τρόπος ζωής των σύγχρονων ανθρώπων σε μεγάλο βαθμό «κατασκευάζεται» από ένα σύστημα που παράγει μαζικά εικόνες, οι οποίες μας λένε τι είμαστε με γνώμονα τα αγαθά που έχουμε υπό την κατοχή μας…

ΡΟΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ – ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ | ΤΕΥΧΟΣ 8ο

παρατηρήσεις:

  • ποιο είναι το θέμα του κειμένου;
  • ποια είναι η θέση που εκφράζει;
  • ποιος είναι ο σκοπός/η πρόθεση του συγγραφέα;

1.      Να βάλεις έναν πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο.
2.      Με ποια συλλογιστική μέθοδο (παραγωγή-επαγωγή) αναπτύσσεται η τελευταία παράγραφος; Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου.
3.      Επιπλέον, επιτελεί μια λειτουργία, την οποία, όπως έχει παλαιότερα επισημανθεί, καλούνταν να εκπληρώσουν η τέχνη ή η θρησκεία, δεδομένου ότι είναι σε θέση να προσφέρει μια νέα μαγεία που μπορεί να «λύσει» πολλά προβλήματα της ζωής. Να αναπτύξεις την παραπάνω θέση σε μια παράγραφο 60-80 λέξεων.
4.      Να σταχυολογήσεις και να αντιπαραβάλεις τα επιχειρήματα και τα αντεπιχειρήματα για το ρόλο της διαφήμισης όπως παρουσιάζονται στο κείμενο.

Διαφήμιση: δυστύχημα ή ευτύχημα;


Σερζ Λατούς
Η διαφήμιση

…Η διαφήμιση έχει έναν προϋπολογισμό φοβερά αδηφάγο: 500 δισεκατομμύρια ευρώ δαπανών το 2003 από τις οποίες τα 103 στις Ηνωμένες Πολιτείες και τα 15 στη Γαλλία, ποσό κολοσσιαίο, ο ολέθριος ρόλος του οποίου έχει ήδη υπογραμμιστεί. Σε τελική ανάλυση, οι καταναλωτές είναι εκείνοι που πληρώνουν τη διαφήμιση: 500 ευρώ τον χρόνο ανά άτομο. Το σύστημα της διαφήμισης «καταλαμβάνει βίαια τον δρόμο, κυριεύει τον συλλογικό χώρο -παραμορφώνοντάς τον-, ιδιοποιείται ό,τι έχει δημόσια αποστολή, τους δρόμους, τις πόλεις, τα μεταφορικά μέσα, τους σιδηροδρομικούς σταθμούς, τα στάδια, τις πλαζ, τις γιορτές. Πλημμυρίζει τη νύχτα, μονοπωλεί τη μέρα, καταβροχθίζει το Ίντερνετ, αποικίζει τις εφημερίδες,  επιβάλλοντας την οικονομική τους εξάρτηση και οδηγώντας ορισμένες απ' αυτές να καταντήσουν αξιοθρήνητα υποστηρίγματά του. Με την τηλεόραση, το σύστημα της διαφήμισης κατέχει το όπλο του της μαζικής καταστροφής, εγκαθιδρύοντας τη δικτατορία της ακροαματικότητας πάνω στον κυριότερο πολιτισμικό φορέα της εποχής. Και δεν σταματάει εκεί. Η διαφήμιση επιτίθεται επίσης στο ιδιωτικό σύμπαν, στα γραμματοκιβώτια, στα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία, στα τηλέφωνα, στα βιντεοπαιχνίδια, στα ραδιόφωνα των μπάνιων. [ ... ] Η επίθεση συντελείται προς κάθε κατεύθυνση, η καταδίωξη είναι συνεχής. Νοητική ρύπανση, οπτική ρύπανση, ηχητική ρύπανση». Υπάρχει άραγε καλή διαφήμιση;


-----------------------------------------------
Σερζ Λατούς, Το στοίχημα της απο-ανάπτυξης, 
μτφ. Χριστίνα Σαρίκα, εκδόσεις ΒΑΝΙΑΣ (από τον ιστότοπο e-keimena του κ. Καρεμφύλλη)

Παρατηρήσεις:

  • Ποιο είναι το θέμα του κειμένου;
  • Ποια η θέση που εκφράζει;
  • Ποιος ο σκοπός, η πρόθεση του συγγραφέα;

  • Γράψε την περίληψη του κειμένου με  60 λέξεις περίπου.
  • Ποιους τρόπους και ποια μέσα πειθούς χρησιμοποιεί ο συγγραφέας του κειμένου;
  • Υπάρχει άραγε καλή διαφήμιση; Προσπάθησε να απαντήσεις με επιχειρήματα σε ένα κείμενο 100-120 λέξεων.


Διαφήμιση=Ποίηση

            Η διαφήμιση είναι το άνθος της σύγχρονης ζωής· αποτελεί μιαν επιβεβαίωση αισιοδοξίας και χαράς· διασκεδάζει το μάτι και το νου. Είναι η πιο θερμή ένδειξη του σφρίγους των σημερινών ανθρώπων, της δύναμής τους, της παιδικότητάς τους, της εφευρετικότητάς τους και της φαντασίας τους, και η πιο ωραία επιτυχία της θέλησής τους να εκσυγχρονίσουν τον κόσμο παντού και από κάθε άποψη. Συλλογιστήκατε ποτέ πόσο καταθλιπτικοί θα έδειχναν οι δρόμοι, οι πλατείες , οι σταθμοί, οι υπόγειοι, τα ξενοδοχεία πρώτης κατηγορίας, οι αίθουσες χορού, οι κινηματογράφοι, τα οχηματεστιατόρια, τα ταξίδια αναψυχής, οι αυτοκινητόδρομοι, η φύση, χωρίς τις αμέτρητες τοιχοκολλήσεις, χωρίς τις βιτρίνες, χωρίς τις φωτεινές επιγραφές, χωρίς τις παράφωνες κολακείες των μεγαφώνων, και φανταστήκατε τη θλίψη και τη μονοτονία των φαγητών και των κρασιών χωρίς τους πολύχρωμους καταλόγους και τις φανταχτερές ετικέτες;
            Ναι, στ' αλήθεια, η διαφήμιση είναι η πιο ωραία έκφραση της εποχής μας, ο μεγαλύτερος νεωτερισμός της ημέρας, μια Τέχνη.

Μπλεζ Σαντράρ
Απόσπασμα από τη μετάφραση του Κλείτου Κύρου,
Περιοδικό "Διαγώνιος"

Παρατηρήσεις:

1.      Με ποιους τρόπους η διαφήμιση μπορεί να συμβάλλει στην προώθηση και διάδοση διαφόρων μορφών Τέχνης; Να γράψεις ένα κείμενο περίπου 150 λέξεων.

2.      Να αντικρούσετε τις απόψεις του Μπλεζ Σαντράρ σ' ένα κείμενο-απάντηση των 120 περίπου λέξεων.

3.      Λίγο πριν από τις πανελλήνιες εξετάσεις σχεδόν σε όλα τα ΜΜΕ προβάλλονται διαφημίσεις που αφορούν διεξόδους σπουδών για μετά το λύκειο (ΙΕΚ, πανεπιστημιακά ιδρύματα εξωτερικού κτλ). Αναγνωρίζοντας την μεγάλη δύναμη αυτών των διαφημίσεων αποφασίζετε να γράψετε ένα άρθρο σ’ ένα νεανικό περιοδικό μεγάλης κυκλοφορίας. Εκεί διερευνάτε:

α. ποιος είναι ο σκοπός των συγκεκριμένων διαφημίσεων και με ποια μέσα προσπαθούν να τον πετύχουν
β. αν ασκούν τελικά επιρροή στους υποψήφιους φοιτητές ή όχι και γιατί και
γ. με ποιους τρόπους εσείς ατομικά αλλά και η πολιτεία οργανωμένα θα μπορούσατε να προστατευτείτε από τυχόν παραπλανητικές τέτοιες διαφημίσεις. (500 λέξεις)

Στάσεις απέναντι στην πολυγλωσσία


Εδώ αξίζει κανείς να παραθέσει κάποια αποσπάσματα από κείμενα των G7 που περιγράφουν με πολύ πιο ρητό και απροκάλυπτο τρόπο τις γλωσσικές προτεραιότητες της νέας τάξης πραγμάτων:
«Στην ερχόμενη δεκαετία όλοι όσοι εμπλέκονται σε οικονομικές δραστηριότητες θα πρέπει να κατέχουν τη γλώσσα και να κατανοούν τον πολιτισμό μιας τουλάχιστον ακόμα χώρας στο πλαίσιο της παγκόσμιας κοινωνίας. Η διαδραστική γλωσσική εκμάθηση, υποστηριζόμενη από παγκόσμια δίκτυα, είναι ένας πολλά υποσχόμενος τρόπος για να εξασφαλιστεί η στενή επαφή του μαθητή με τη γλώσσα-στόχο… Νεωτεριστικές εφαρμογές στην περιοχή αυτή θα προσφέρουν σ’ ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων –μαθητών ή επαγγελματιών- την ευκαιρία να γνωρίσουν διαφορετικούς πολιτισμούς. Θα είναι επομένως καλύτερα προετοιμασμένοι να δουλέψουν αποτελεσματικά στην παγκόσμια αγορά… Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση ίσως επωφεληθεί λίγο αργότερα από την εκμάθηση μέσω δικτύων ώστε να προετοιμαστούν τα παιδιά για την παγκοσμιοποίηση.».
Αυτό που γίνεται απολύτως σαφές στα παραθέματα είναι η πλήρης παράδοση της γλωσσικής και πολιτισμικής εκπαίδευσης στην αγορά και τις απαιτήσεις της. Η λογική είναι καθαρά εργαλειακή. Η γλωσσική εκπαίδευση και τα ζητήματα της πολυγλωσσίας και της πολιτισμικής πολυμορφίας συρρικνώνονται σε προβλήματα αγοράς, μάρκετινγκ και τεχνολογίας.
Δικαιούται κανείς να υποστηρίξει ότι το ήθος της επικοινωνίας που παράγεται στο πλαίσιο της παγκομιοποιημένης ελεύθερης αγοράς αντιστοιχεί σε ρηχό κοσμοπολιτισμό με ενίσχυση της ανισότητας και προώθηση μιας συρρικνωμένης ομοιογένειας.
Αν ο εθνικός ή και εθνικιστικός λόγος για τη γλώσσα καθορίζεται από μια συρρικνωτική προσέγγιση του γλωσσικού φαινομένου μέσω της ταύτισης των γλωσσικών περιεχομένων με την «ψυχή» του έθνους και τις αξίες του, ο υπερεθνικός λόγος για τη γλώσσα συρρικνώνει τη γλώσσα τόσο ως περιεχόμενο όσο και ως επικοινωνιακό εργαλείο μέσω μιας ρηχής και καθαρά εργαλειακής αντίληψης για τη γλωσσική και πολιτισμική επαφή.
Αν και ο σεβασμός για τη γλωσσική πολυμορφία είναι αναντίρρητα τμήμα ενός δημοκρατικού ήθους, αποτελεί μυθική υπερβολή η ταύτιση της πολυγλωσσίας με τη δημοκρατία και τη δημοκρατική αρμονία. Δεν είναι τελικά η γλώσσα που ενώνει ή χωρίζει, αλλά οι ιδέες. Η δημοκρατική συνείδηση του μελλοντικού Ευρωπαίου θα κριθεί στο χώρο των ιδεών και όχι –άμεσα- στον χώρο των γλωσσών. Η μυθοποίηση του ρόλου της γλώσσας συγκαλύπτει αυτή την ιδιαίτερα κρίσιμη διάσταση.

Α.Φ. Χριστίδης, «Στάσεις απέναντι στην πολυγλωσσία», στο Γλώσσα, Πολιτική, Πολιτισμός, σελ. 154

Ερωτήσεις κατανόησης
Ποιο είναι ο σκοπός της εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας σύμφωνα με το κείμενο των G7;
Γιατί αυτό σήμερα είναι πιο εύκολο;
Σε τι μοιάζουν και σε τι διαφέρουν η επιχειρηματολογία υπέρ της εθνικής γλώσσας με την αντίστοιχη που υπερασπίζεται την πολυγλωσσία;
Γιατί η πολυγλωσσία δεν ταυτίζεται με τη δημοκρατικότητα;

το ήθος της επικοινωνίας που παράγεται στο πλαίσιο της παγκομιοποιημένης ελεύθερης αγοράς αντιστοιχεί σε ρηχό κοσμοπολιτισμό με ενίσχυση της ανισότητας και προώθηση μιας συρρικνωμένης ομοιογένειας.
Να αναπτύξεις την παραπάνω θέση σε μια παράγραφο 80 λέξεων.

Ανοιχτές ερωτήσεις
Γιατί χαρακτηρίζει ο συγγραφέας το κείμενο των G7 απροκάλυπτο;
Ποιοι λόγοι μας οδηγούν να μάθουμε μια ξένη γλώσσα; Να παραθέσεις μερικούς επιγραμματικά.
Ποιοι λόγοι μας οδηγούν να μάθουμε συγκεκριμένες ξένες γλώσσες;
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν ή καθορίζουν τη διάκριση μεταξύ «ασθενών» και «ισχυρών» γλωσσών;
Με ποιους τρόπους θεωρείς ότι μια πολιτεία αποδεικνύει έμπρακτα το σεβασμό της στις γλώσσες που μιλιούνται στο εσωτερικό της;

Συλλογισμοί
Αν ο εθνικός ή και εθνικιστικός λόγος για τη γλώσσα… εργαλειακής αντίληψης για τη γλωσσική και πολιτισμική επαφή.
Στην ερχόμενη δεκαετία όλοι… να δουλέψουν αποτελεσματικά στην παγκόσμια αγορά
Με βάση το είδος των προτάσεων τους οι συλλογισμοί διακρίνονται σε: κατηγορικούς, υποθετικούς και διαζευκτικούς. Τι είναι ο καθένας από τους παραπάνω;

Παραγωγή λόγου
Υπόθεσε ότι εκφωνείς ομιλία στο ευρωπαϊκό συμβούλιο νέων. Προσπάθησε να εξηγήσεις τους λόγους που πολλοί νέοι στην Ελλάδα μαθαίνουν τουλάχιστον μια ξένη γλώσσα αλλά και τρόπους με τους οποίους η Ε.Ε και οι χώρες που την αποτελούν θα μπορούσαν να προωθήσουν το σεβασμό απέναντι σε όλες τις γλώσσες της Ε.Ε. ανεξάρτητα από αυτές που είναι κυρίαρχες. (500-600 λέξεις)

Άσκηση ελεύθερης ανάπτυξης


Σε κάποια εκπομπή της τηλεόρασης παρακολουθείτε μία συζήτηση που γίνεται με την ευκαιρία της επετείου του Πολυτεχνείου. Στη συζήτηση αυτή κάποιος καλεσμένος συγκρίνει την αναγκαιότητα εκείνης της εξέγερσης με τις σημερινές νεανικές διεκδικήσεις και λέει περίπου τα εξής:

          "…Δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να επικρίνει τους νέους του Πολυτεχνείου για τη στάση που κράτησαν εκείνη την εποχή. Ήταν τόσο βίαιο και αυταρχικό το καθεστώς που δικαιολογούσε την μαχητική αντίδραση των νέων ανθρώπων.
          Θα ήθελα ωστόσο να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας κυρίως στο τι γίνεται σήμερα από πλευράς των σύγχρονων νέων. Αν εκείνη η γενιά αγωνιζόταν για ένα ιδανικό, η σημερινή γενιά για ποιο πράγμα αγωνίζεται; Τι μπορεί να στερείται; Όλα τα έχει στα πόδια της και παρόλα αυτά είναι άκρως επιθετική. Και αυτή η επιθετικότητα είναι άμεσα αντιληπτή. Τι να πρωτοπεί κανείς; Για το πώς καταντούν τα σχολεία μετά τις καταλήψεις; Για τους βανδαλισμούς στις πορείες διαμαρτυρίας; Για το κάψιμο των βιβλίων στο τέλος της χρονιάς; Παιδιά καλομαθημένα όλα τους, βολεμένα από πλευράς βασικών και όχι μόνο αναγκών βρήκαν τώρα ότι τους φταίει το σχολείο! Μαγκιές πολυτελείας κύριοι! Πρόκειται για βαρβαρισμούς του χειρίστου είδους. Αλλά ας μην πάμε πολύ μακριά. Αρκεί κανείς να δει την εμφάνισή τους: σχισμένα παντελόνια, σκουλαρίκια στη μύτη, μαλλιά μακριά ή ξυρισμένα και άλλα τέτοια. Άσε τη μουσική που ακούνε η οποία μοιάζει με πολεμική ιαχή! Είναι όλα αυτά νεανική ορμή;…"

          Την επόμενη μέρα αποφασίζετε με τους συμμαθητές σας να αντιδράσετε στέλνοντας επιστολή στην εκπομπή για να διαβαστεί δημοσίως την επόμενη εβδομάδα. Ο στόχος σας είναι να απαντήσετε στους παραπάνω ισχυρισμούς εκθέτοντας τους λόγους για τους οποίους οι νέοι άνθρωποι διαφοροποιούνται από την κοινωνία των μεγάλων και απαιτούν περισσότερα. (350-400 λέξεις) 

Άνισες εξισώσεις: η γλώσσα των νέων


του Γιάννη Βελούδη
[…]
Είναι γνωστές οι σχετικές κατηγορίες για «φθορά», «αφελληνισμό», «εκβαρβάρωση» και επικείμενο «θάνατο» της γλώσσας μας· γνωστά είναι λίγο πολύ και τα «τεκμήριά» τους. Οι νέοι/νέες μας
·        χρησιμοποιούν ένα πολύ περιορισμένο λεξιλόγιο στην καθημερινή τους επικοινωνία
·        παραμορφώνουν τη γλωσσική δομή αλλάζοντας τη σύνταξη ή τη "διάθεση" των ρημάτων (μας την πέσανε, δε λέει [=όχι· αμετάβατο], παίζει [=συμβαίνει· απρόσωπο], πάμε πλατεία, σπάστηκα [=εκνευρίστηκα]), τη σειρά ή τον αριθμό των συλλαβών (λόστρε<τρελός, ζα<πρέζα, τσοι<μπάτσοι), τη σειρά των φθόγγων (χίος<όχι)
·        αναστατώνουν τον "παραγωγικό" μηχανισμό: αργότερα>αργοτερότερα, γάτα>γατόνι, τασάκι>τασάκος, φυτό [=σπασίκλας]>φύτουλας
·        αλλάζουν τις σημασίες των λέξεων: δε μασάμε [=δεν πιανόμαστε κορόιδα], ξιδάκιας [=αλκοολικός], στόκος [=χαζός]
·        ανατρέπουν τη διάκριση "μιλώ/χυδαιολογώ": ρε μαλάκα, ρε πούστη, σε φιλικές (μεταξύ τους) προσφωνήσεις, γαμώ σε επιτατικές εκφράσεις, π.χ. και γαμώ τα γέλια [= έγινε πολύ γέλιο], χέστηκα! [=αδιαφορώ], γάμησέ τα! [=πολύ καλά/κακά]
·        δανείζονται αλόγιστα από ξένες γλώσσες, ιδιαίτερα από τα αγγλικά, περιφρονούν κοινωνικά κατοχυρωμένες κανονικότητες, π.χ. χρήση πληθυντικού αριθμού όταν απευθυνόμαστε σε άγνωστους και μεγαλύτερους.
Η «ακηδία» των νέων εύκολα μπορεί να οδηγήσει στην κηδεία της γλώσσας μας, λένε οι φωνές. Αφανής καταλύτης αυτής της προφητείας, ο κοινός τόπος "οι νέοι είναι το αύριο του έθνους μας", που αφήνεται να δράσει υπόγεια, υποβάλλοντας ένα ζοφερό γλωσσικό αύριο, αυτό ακριβώς που θα καθορίζουν οι «γλωσσικά ανεπαρκείς» νέοι/νέες του σήμερα· και, προφανώς, ένα ακόμη ζοφερότερο μεθαύριο που θα εγγυώνται τα παιδιά τους, οι νέοι/νέες του «αύριο», πάνω στην «αφελληνισμένη» γλωσσική βάση που θα τους έχει κληροδοτηθεί. Ξεχωρίζω δύο από τις αθέμιτες εξισώσεις που τρέφουν αν δεν τρέφονται από αυτόν τον «αυριανισμό»:
1. Μια ποικιλία της γλώσσας με όλα τα χαρακτηριστικά του εφήμερου, περιορισμένη τοπικά (νεανικές παρέες, νεανικά περιοδικά) και χρονικά (μικρές σχετικά ηλικίες), θεωρείται αυθαίρετα ως η μοναδική ποικιλία της ελληνικής που γνωρίζουν οι νέοι/νέες: "γλώσσα των νέων" = η ελληνική των νέων! Άραγε με αυτήν την ποικιλία γράφουν στις εξετάσεις τους για το πανεπιστήμιο ή απευθύνονται προς έναν ηλικιωμένο (εκτός αν για δικούς τους μη γλωσσικούς, πάντως λόγους θέλουν να προκαλέσουν); Προφανώς όχι. Το φαινόμενο είναι διαχρονικό, αλλά και διαγλωσσικό, απαντάται δηλαδή σήμερα, όπως και παλιότερα, σε πολλές γλώσσες. Και δε θα διεκδικούσα καμιά πρωτοτυπία, αν μιλούσα για το συνθηματικό χαρακτήρα της "γλώσσας των νέων" και τη λειτουργία της ως γλωσσικής ταυτότητας και παράγοντα αλληλεγγύης. Θα ήθελα όμως να πω δυο λόγια για την τεχνική της ανάπτυξης αυτής της ποικιλίας, με αφορμή τη δεύτερη αθέμιτη εξίσωση:
2. Λάθη που οφείλονται πράγματι σε άγνοια της γλώσσας, π.χ. *θα δεν έρθει, *μη θα έρθεις, *να δεν πάει, *έρθει μην έρθει για να περιοριστώ σε δείγματα λαθών με άρνηση, και δε γίνονται ποτέ από ομιλητές/τριες οποιασδήποτε ηλικίας, εξισώνονται σιωπηλά με «λάθη» που ισχύουν από καταβολής γλωσσών, καθώς κινητοποιούνται από την ανθρώπινη φύση και την ίδια τη γλωσσική γνώση. Η "αναλογία", η "απλολογία", η "επανενίσχυση" βρίσκονται συνήθως πίσω τους. Το καλυτερότερος π.χ. από μια άλλη άποψη, που με ενδιαφέρει ιδιαίτερα, για να μην πω με συγκινεί, ως γλωσσολόγο, μαρτυρεί γνώση της γλώσσας: ο «αναδιπλασιασμός» της παραγωγικής κατάληξης του συγκριτικού βαθμού επιστρατεύεται από το νεαρό ομιλητή για να διπλασιάσει την ένταση του χαρακτηρισμού, γιατί ο τυπικός τρόπος, καλύτερος, αποδεικνύεται για την περίπτωση «λίγος», και χρειάζεται ενίσχυση· το ίδιο, διαχρονικά ενεργό στη γλώσσα μας, φαινόμενο δεν έχουμε και με το διπλασιασμό της άρνησης στο Ούτε ο Γιάννης δεν ήρθε, ενισχυμένη εκδοχή τού, κατά τα άλλα ισοδύναμου, Ούτε ο Γιάννης ήρθε; […]
Για να γίνω επιθετικότερος, επιβάλλεται να αναγνωριστεί η γλωσσική δημιουργικότητα των νέων, για να φανεί η προσήλωσή της σε κανονικότητες που χαρακτηρίζουν τη γλώσσα μας, αλλά και τις γλώσσες γενικά. Είναι γνωστή, διαχρονικά και διαγλωσσικά, η μετακίνηση από αισθητηριακές σημασίες σε γνωστικές, "επιστημικές", σημασίες. (α) Να θυμηθούμε το αρχαιοελληνικό οίδα [=έχω δει =γνωρίζω] και τα γνωστά μας βλέπεις [=κατανοείς] τι λέω; ανοιχτομάτης, κρυστάλλινη διατύπωση, φωστήρας, δίπλα στα «ανορθόδοξα» σημερινά μου 'ρθε φλασάκι [=ξαφνική ιδέα], την είδε [=θεώρησε ότι είναι] αρχηγός, χλoμό [=μη πιθανό], αστέρι  [=εξαιρετικός], τζάμι [=άψογος] (όραση); (β) Να θυμηθούμε τα παλιότερα χάφτας, κατάπια την προσβολή, άνοστο αστείο, αλλά και το ευαγγελικό την δε κάμηλον καταπίνοντες, δίπλα στα σύγχρονα δε μασάμε, μασάει η κατσίκα ταραμά; ή δε σφάξανε [=άρνηση] (γεύση); (γ) Να θυμηθούμε τα αποδεκτά αναψηλάφηση (της δίκης), πολύ τα ψειρίζεις!, κρύε! μαζί με τα «απορριπτέα» την ψαχουλεύτηκα (την υπόθεση), είναι κολλημένος, (έχει στο μυαλό) σφηνωμένη τυρόπιτα [=δεν καταλαβαίνει] (αφή); Πάντως, σίγουρα να μην ξεχάσουμε ότι η γλώσσα των νέων αποτελεί πλούτο και όχι απειλή για την ελληνική!
στο Γ. Χάρης, Δέκα μύθοι για την ελληνική γλώσσα
Ο Γιάννης Βελούδης είναι καθηγητής Γλωσσολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης


Ποιες είναι οι κατηγορίες που εκτοξεύονται εναντίον της νεανικής γλώσσας; Να τις σταχυολογήσεις επιγραμματικά.
Ποιες είναι οι «αθέμιτες εξισώσεις» που επικαλείται το κείμενο; Να τις διατυπώσεις όσο πιο σύντομα μπορείς.
Ποιο από τα επιχειρήματα του κειμένου θεωρείς πιο ισχυρό και γιατί;

Παραγωγή λόγου
Το σχολείο σας διοργανώνει μια ημερίδα με θέμα "Το μέλλον της ελληνικής γλώσσας". Μεταξύ αυτών που θα μιλήσουν για το παραπάνω ζήτημα, προβλέπεται από το πρόγραμμα της ημερίδας και μια παρέμβαση ενός μαθητή/μιας που θα πραγματευτεί το ζήτημα της νεανικής εκδοχής.
            Υπέθεσε ότι αναλαμβάνεις εσύ αυτή την εργασία και προσπαθείς να επιχειρηματολογήσεις υπέρ της γλώσσας των νέων. Πού οφείλεται η διαφορετικότητα στη χρήση της γλώσσας; Τι συμβαίνει με τα γκρίγκλις; Τι ρόλο παίζει η περίσταση και οι συνθήκες επικοινωνίας στη χρήση της νεανικής εκδοχής; (4-5 παραγράφους)

Η «Ερωφίλη» µιλούσε σε... greekglish


Μira cachi chie adidhichi, tiragnismeni mira/ pia pathi apo ton Εrota, pies prichies dhen epira?... Sti dohudepsi chie ci caimus micri perrisa ebica/ c agapis ola ta caca chie pedhomes m eurica.


Το κείµενο δεν είναι απόσπασµα µακροσκελούς SΜS που στέλνει κάποια σύγχρονη έφηβη στον καλό της ή στους φίλους της. Είναι µεταγραµµένο απόσπασµα του λογοτεχνικού κειµένου µε τον τίτλο «Ερωφίλη» του γνωστού κρητικού συγγραφέα Γεωργίου Χορτάτση. Το έργο έµεινε ζωντανό και χάρη στην προφορική παράδοση, αφού πολλά τµήµατά του διασκευάστηκαν και διαδίδονταν ως δηµοτικά τραγούδια ή εντάχθηκαν σε παροιµίες. Παραστάθηκε συχνά στα Επτάνησα και διαδόθηκε και στον ηπειρωτικό χώρο και στην Κρήτη σε πολλές λαϊκές διασκευές θεατρικού χαρακτήρα.
Γράφηκε περίπου το 1595 και εκδόθηκε πρώτη φορά το 1637 στη Βενετία. Είναι γραµµένο σε δεκαπεντασύλλαβο οµοιοκατάληκτο στίχο, µε εξαίρεση τα χορικά, που είναι γραµµένα σε ενδεκασύλλαβους τρίστιχες στροφές, αλλά ο συγγραφέας του το κατέγραψε µε λατινικούς χαρακτήρες!
Το έργο διασώζεται σε τρία χειρόγραφα, ενώ υπάρχει µαρτυρία και για τέταρτο χειρόγραφο, χαµένο σήµερα. Το πρώτο είναι ένα ακέφαλο χειρόγραφο µε λατινικούς χαρακτήρες που ανήκει στον Ιmile Legrand και σήµερα βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Το δεύτερο είναι ένα χειρόγραφο του 17ου αι. από την Κεφαλονιά και βρίσκεται στην Βayerische Staatsbibliothek του Μονάχου και το τρίτο, επίσης του 17ου αι., είναι της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστηµίου του Μπέρµιγχαµ. Το χαµένο χειρόγραφο µνηµονεύεται από τον ιερέα Ματθαίο Κιγάλα, πρώτο εκδότη της «Ερωφίλης», ως αυτόγραφο του Χορτάτση γραµµένο µε λατινικούς χαρακτήρες.
«Είναι µάλλον πολυσυζητηµένη η αγωνία ορισµένων ότι η χρήση των greekglish, όπως λέγονται, µπορεί να απειλήσει τη χρήση του ελληνικού αλφαβήτου και να οδηγήσει στον θάνατο της ελληνικής γλώσσας. Η τραγωδία "Ερωφίλη", ένα από τα σπουδαιότερα έργα της κρητικής λογοτεχνίας από την εποχή της Βενετοκρατίας, γράφηκε από τον Γεώργιο Χορτάτση µε το αλφάβητο αυτό», λέει στα «ΝΕΑ» ο επίκουρος καθηγητής του τοµέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ και πρόεδρος του Ιδρύµατος Μανόλη Τριανταφυλλίδη - Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών του ΑΠΘ Γιώργος Παπαναστασίου.
«Χρήση του λατινικού αλφαβήτου έχουµε επίσης και στη Χίο τον 18ο αιώνα τα λεγόµενα φραγκοχιώτικα σε κείµενα θρησκευτικού περιεχοµένου, επιστολές κ.ά («Langue Francochiotica» όπως έλεγαν και έγραφαν και οι ίδιοι αλλά και οι Λεβαντίνοι της Σµύρνης που µιλούσαν ελληνικά αλλά επειδή δυσκολεύονταν να µάθουν την ορθογραφία τους έγραφαν µε λατινικά ψηφία, ενώ έγινε απόπειρα να εκδοθεί τη ίδια περίοδο στην Σµύρνη κι ελληνική εφηµερίδα µε λατινικό αλφάβητο».

Της Βίκυς Χαρισοπούλου

ΤΑ ΝΕΑ, Τετάρτη 02 Ιουνίου 2010
Ερωτήσεις

Γιατί η συντάκτρια του κειμένου χρησιμοποιεί αποσιωπητικά στον τίτλο;

Ποιο είναι το γεγονός για το οποίο πληροφορεί τους αναγνώστες η συντάκτρια; Γιατί εκτίμησε ότι είναι σημαντικό να το πληροφορηθούν;

Σε ποιο διαδομένο φόβο προσπαθεί ν’ απαντήσει η διαπίστωση ότι η «Ερωφίλη» γράφτηκε με λατινικό αλφάβητο;

Ποια είναι η επιπλέον τεκμηρίωση που επικαλείται ο διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη];

Ποιοι λόγοι εκείνη την εποχή μπορεί να οδήγησαν στη χρήση του λατινικού αλφάβητου;

Για ποιους λόγους σήμερα πολλοί χρησιμοποιούν τα γκρίγκλις; Σε ποιες συνθήκες είναι συνηθισμένη αυτή η γραφή;

Που οφείλονται κατά τη γνώμη σας οι έντονες αντιδράσεις απέναντι στα γκρίγκλις;

Για τα πρότζεκτ (…μας νοιάζει;)


Απλές επισημάνσεις…
Πέρσι εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στα ανανεωμένα προγράμματα της α΄ λυκείου. Οι εκπαιδευτικοί με γνώμονα τον οδηγό που τους δόθηκε και διεκπεραιωτικές ενημερώσεις που βαφτίστηκαν και πάλι επιμορφώσεις κλήθηκαν να τα φέρουν σε πέρας. Η προσπάθεια ολοκληρώθηκε αλλά για άλλη μια φορά τίποτα μα τίποτα δεν αποτιμήθηκε. Αλλά έτσι κι αλλιώς δεν τους νοιάζει…

Φέτος το «μάθημα» εισάγεται και στη β΄ λυκείου. Οι παλινωδία του υπουργείου οδήγησε και πάλι σε σύγχυση. Ποιοι πρέπει να πάρουν πρότζεκτ, πόσα ο καθένας, πόσες ώρες, πόσοι θα διδάσκουν σ’ ένα τμήμα. Βγαίνουν προγράμματα στα σχολεία, αναιρούνται μετά από νέες διευκρινίσεις και τανάπαλιν. Αλλά έτσι κι αλλιώς δεν τους νοιάζει…

Όλοι ξέρουμε ότι η ερευνητική εργασία προϋποθέτει πρωταγωνιστικό ρόλο για τους μαθητές και περιφερειακό ρόλο για τους εκπαιδευτικούς. Η λογική του πρότζεκτ θέλει τους μαθητές «μικρούς ερευνητές» και τους εκπαιδευτικούς καθοδηγητές που δίνουν διεξόδους σε προβλήματα, εποπτεύουν και οργανώνουν. Τι απ’ όλα αυτά μπορεί να ισχύσει όταν τα πρακτικά εμπόδια διαδέχονται το ένα το άλλο; Ας πούμε κάποια τμήματα θα έχουν δύο υπεύθυνους καθηγητές που μπορούν να μοιραστούν και τη δουλειά που προκύπτει ενώ άλλα μόνο έναν. Πώς ξεκινά και πώς πορεύεται μια έρευνα σ’ ένα σχολείο όπου το πρότζεκτ λειτουργεί σε ζώνη με 7 ή 8 τμήματα; Πώς μοιράζονται οι ώρες χρήσης των υπολογιστών; Κι όταν αυτοί δεν ανταποκρίνονται; Ο φόρτος που δέχονται είναι τεράστιος και ο υπεύθυνος του εργαστηρίου δεν προλαβαίνει πάντοτε να παρεμβαίνει όταν χρειάζεται. Πώς αντιμετωπίζεις την αμηχανία και τη ματαίωση του προγραμματισμού; Τι γίνεται με τις εκτυπώσεις και τις φωτοτυπίες; Ήδη οι διευθυντές ζητούν και ξαναζητούν οικονομία στο αναλώσιμο υλικό. Η βιβλιογραφία πού θα βρεθεί με κλειστές τις βιβλιοθήκες; Η έρευνα προϋποθέτει επίσης και αυτοψία και επομένως εξόδους από το σχολείο ή ακόμα και οργάνωση κοντινών εκδρομών. Έγιναν; Θα γίνουν; Πώς; Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη να τις εγκρίνει; Αλλά έτσι κι αλλιώς δεν τους νοιάζει…

…κι ένα συμπέρασμα
Σ’ ένα σχολείο με απαρχαιωμένη δομή, με οικονομικά προβλήματα που γονατίζουν, με παρωχημένους προσανατολισμούς, εξετασιολάγνα λογική και μ’ ένα ωρολόγιο πρόγραμμα -κορσέ, η εφαρμογή του πρότζεκτ μοιάζει στην καλύτερη περίπτωση άλλοθι. Στη χειρότερη, γι’ άλλη μια φορά, πετάει την ευθύνη στους εκπαιδευτικούς να βγάλουν το φίδι απ’ την τρύπα. Να επιδείξουν αποτελέσματα(1). Εκπαιδευτικοί πασπαρτού, για όλες τις δουλειές, απαξιωμένοι, με κουπόνια συσσιτίων(2) πλέον, συμπληρώνουν απλώς ωράρια σε στοιβαγμένες αίθουσες ποντάροντας στην τύχη και στο φιλότιμο. Αλλά έτσι κι αλλιώς δεν τους νοιάζει…

Το πρότζεκτ, όπως εμφυτεύτηκε, μοιάζει περισσότερο με δούρειο ίππο για ν’ αξιολογούνται με τρόπο οριζόντιο έκθετοι οι εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων. Κι αυτό καλό είναι να μας νοιάζει.

Σωτήρης Γκαρμπούνης

(Δημοσιεύτηκε στο Αλφαβήτα στις 16/9/2012)