Ιστορία Γ΄ Γυμνασίου


Διαφωτισμός, σελ. 10-13
  1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες λάθος (Λ);

·        Με τον όρο αγροτική επανάσταση εννοούμε την ανακάλυψη και χρήση φυτοφαρμάκων κατά τον 17ο και 18ο αι.
·        Την περίοδο που εμφανίζεται το κίνημα του Διαφωτισμού στην Ευρώπη αναπτύσσεται και το εμπόριο προς την Αφρική και την Ασία.
·        Η αστική τάξη αποτελείται από τους βιομήχανους, τους τραπεζίτες και τους μεγαλέμπορους.
·        Την περίοδο αυτή η εξουσία βρίσκεται στα χέρια του βασιλιά ως απόλυτου άρχοντα.
·        Ο Ντεκάρτ διατύπωσε τη θέση ότι η αμφιβολία και η αμφισβήτηση οδηγούν στο σκοταδισμό.
10 μονάδες


  1. Να αντιστοιχίσετε τις απόψεις της στήλης Α με τα πρόσωπα που τις διατύπωσαν στη στήλη Β:

1. Οι άνθρωποι παραχώρησαν στο κράτος ορισμένες από τις ελευθερίες τους με κοινωνικό συμβόλαιο. Αν το κράτος παραβεί τους όρους του συμβολαίου τότε αυτοί έχουν δικαίωμα να αντισταθούν.
Α. Μοντεσκιέ
2. Το κράτος δεν πρέπει να επεμβαίνει στην οικονομική ζωή αλλά οφείλει να αφήνει την αγορά να λειτουργεί ελεύθερα με βάση την αρχή της προσφοράς και της ζήτησης.
Β. Ρουσό
3. Ο δάσκαλος πρέπει να θέτει μόνο ερωτήματα και να οδηγεί το μαθητή στην ανακάλυψη των απαντήσεων.
Γ. Τζον Λοκ
4. Ο καθένας μπορεί να πιστεύει σε όποια θρησκεία επιθυμεί και επιλογή του να γίνεται σεβαστή απ’ όλους.
Δ. Άνταμ Σμιθ
5. Οι εξουσίες δεν πρέπει να συγκεντρώνονται σε ένα πρόσωπο αλλά να ασκούνται από διαφορετικούς φορείς.
Ε. Βολτέρος

5 μονάδες

  1. Διαβάστε τα παρακάτω δύο κείμενα και απαντήστε στην ερώτηση που ακολουθεί:

Κείμενο 1
Κάθε εξουσία πηγάζει από το θεό. Ο βασιλιάς, είπε ο απόστολος Πέτρος, είναι λειτουργός του Θεού. Επομένως οι βασιλείς ενεργούν ως λειτουργοί του Θεού και ως αντιπρόσωποί του πάνω στη γη. Μέσω αυτών ο Θεός ασκεί την κυριαρχία του. Γι΄ αυτό ακριβώς ο βασιλικός θρόνος δεν είναι θρόνος ανθρώπου αλλά θρόνος του Θεού. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το πρόσωπο του βασιλιά είναι ιερό και επομένως κάθε εναντίον του επιβουλή είναι ιεροσυλία. Πρέπει να υπακούμε στο βασιλιά με θρησκευτική ευλάβεια και συνείδηση.


Κείμενο 2
Αφορισμένος να είναι όποιος επιχειρήσει να αφαιρέσει από κάποιον και να καρπωθεί για τον εαυτό του, με οποιοδήποτε ξόρκι ή μαγικό, ό,τι έχει κάποιος άλλος σε αφθονία, γάλα, μέλι ή κάτι άλλο, όποιος έχει στρώσει τραπέζι με τρία μαχαίρια για να εξυπηρετήσει τις νεράιδες, που τάχα θα φέρουν καλή τύχη σε όσους γεννιούνται σε κείνο το σπίτι, όποιος ορκιστεί σε δέντρο ή στο νερό ή σε οτιδήποτε άλλο εκτός από ναό, όποιος βάλει το παιδί του στη στέγη του σπιτιού ή μες στο φούρνο για να ξαναβρεί την υγειά του ή για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιήσει φυλαχτά ή μαγικά γράμματα, εκτός από χριστιανικές προσευχές ή την ελευθέρια τέχνη της ιατρικής.

Ποιο από τα δύο κείμενα κατά τη γνώμη σας βρίσκεται πιο κοντά στις ιδέες του Διαφωτισμού; Προσπαθήστε να απαντήσετε με αποδείξεις μέσα από τα κείμενα.

5 μονάδες




Επαναληπτικό

(Από τις πέντε ερωτήσεις της Α΄Ομάδας επιλέγετε τις τρεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 4 μονάδες)
Ομάδα Α΄
1.      Να εξηγήσετε με δικά σας λόγια τους όρους: φυσικά δικαιώματα, κοινωνικό συμβόλαιο, Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος, αλυτρωτισμός.
4 μονάδες
2.      Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος;


1.
Η ορθόδοξη εκκλησία ήταν εχθρική απέναντι στις ιδέες του Διαφωτισμού και αντίθετη στην επανάσταση.
2.
Οι Φαναριώτες ήταν μορφωμένοι και κατέκτησαν υψηλές θέσεις στην κρατική μηχανή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
3.
Ο Ρουσό μίλησε πρώτος για τη διάκριση των εξουσιών.
4.
Το κίνημα του διαφωτισμού στηρίχτηκε σε μια νέα ισχυρή κοινωνική τάξη τους αστούς και στράφηκε εναντίον των αριστοκρατών.

3.      Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α΄ με τα κατάλληλα της στήλης Β΄.
Α
Β
α. Ελ. Βενιζέλος
1. Ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας.
β. Γ. Παπανδρέου
2. Υποστήριξε επίσημα την ουδετερότητα στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο.
γ. Κωνσταντίνος Α΄
3. Πρωθυπουργός της πρώτης κυβέρνησης μετά την απελευθέρωση της Αθήνας από τους γερμανούς το 1944.
δ. Όθωνας
4. Τάχθηκε με το μέρος της Αντάντ στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο.

  1. Ποιες είναι οι βασικές αιτίες που οδήγησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο;
4 μονάδες

  1. Να βάλετε σε σωστή χρονολογική σειρά (χωρίς να αναφέρετε την ακριβή χρονολογία) τα παρακάτω ιστορικά γεγονότα:

Ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, Β΄ βαλκανικός πόλεμος, επανάσταση στο Γουδί, συνθήκη Σεβρών, μικρασιατική εκστρατεία, Α΄ παγκόσμιος πόλεμος, εθνικός διχασμός (σύγκρουση Βενιζέλου – Κων/νου), συνθήκη Λοζάνης.
4 μονάδες
(Από τις τέσσερις ερωτήσεις της Ομάδας Β΄ επιλέγετε δύο. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 4 μονάδες)
Ομάδα Β΄
1.      Αφού διαβάσετε το παράθεμα που ακολουθεί να απαντήσετε στην παρακάτω ερώτηση:
Διακήρυξη της ανεξαρτησίας
Θεωρούμε ως αλήθειες αυταπόδεικτες ότι όλοι οι άνθρωποι πλάστηκαν ίσοι, ότι προικίστηκαν από το Δημιουργό τους με μερικά απαράγραπτα δικαιώματα, όπως αυτά της ζωής, της ελευθερίας και της αναζήτησης της ευτυχίας. Για να εξασφαλιστούν αυτά τα δικαιώματα, καθιερώθηκαν οι κυβερνήσεις των ανθρώπων, αντλώντας τη δίκαιη εξουσία τους από τη συγκατάθεση των κυβερνομένων. Όποτε οποιαδήποτε μορφή διακυβέρνησης έρθει σε αντίθεση με αυτές τις αρχές, είναι δικαίωμα του λαού να την αλλάξει ή να την καταργήσει…
Προοίμιο της Διακήρυξης της 4ης Ιουλίου 1776
Ποια στοιχεία του κειμένου αποδεικνύουν ότι το κίνημα του διαφωτισμού επηρέασε την αμερικανική επανάσταση; Να αναφερθείτε σε συγκεκριμένα σημεία και να τα συσχετίσετε με τις διακηρύξεις των διαφωτιστών.
4 μονάδες 
  1. Η παρακάτω εικόνα αναφέρεται στο μπλόκο της Κοκκινιάς στον Πειραιά. Α. Να την περιγράψετε και β. να εξηγήσετε το ρόλο των ταγμάτων ασφαλείας στη διάρκεια της κατοχής.




4 μονάδες

  1. Ποια ήταν η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση την περίοδο της τριπλής κατοχής 1941-1944 και ποιους στόχους είχε;
4 μονάδες
  1. «Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος ποθεί […] όπως η Διοίκησις της χώρας καταστή χρηστή και έντιμος,  όπως η Δικαιοσύνη απονέμεται ταχέως μετ’ αμεροληψίας και ισότητος προς άπαντας τους πολίτας […] και τέλος όπως τα οικονομικά ανορθωθώσι, ώστε αφ’ ενός ο ελληνικός λαός ανακουφισθή εκ των επαχθών (βαριών) φόρων, οίτινες ασπλάχνως κατασπαταλώνται προς διατήρησιν πολυτελών και περιττών υπηρεσιών και υπαλλήλων και αφ’ ετέρου ν’ αυξηθώσιν αι δαπάναι δια την στρατιωτικήν της χώρας παρασκευήν (προετοιμασία)…»
Με βάση το προηγούμενο κείμενο και τις ιστορικές σας γνώσεις:
α. Να παρουσιάσετε τις επιδιώξεις του Στρατιωτικού Συνδέσμου
β. Με ποιους τρόπους θα πετύχαινε η αναδιοργάνωση του στρατού σύμφωνα με το Στρατιωτικό Σύνδεσμο;
4 μονάδες