Ερασμιακή προφορά: Τα παιδιά διαβάζουν τα ονόματά τους


Πρόκειται για εργασία παιδιών της Α΄ Γυμνασίου στον Άγιο Αθανάσιο Δράμας. Επέλεξαν αλφάβητο και ηχογράφησαν τα ονόματά τους με βάση πληροφορίες που βρίσκονται στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα. Πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιήθηκαν τα άρθρα που υπογράφουν η Ελένη Αντωνοπούλου και η Άννα Μίσσιου. http://www.greek-language.gr/greekLan... και http://www.greek-language.gr/greekLan...

Τα αλφάβητα στα οποία στηρίχτηκαν:

Αρχαικά Χρόνια: 1. Αποικιακή εξάπλωση



Αίτια του αποικισμού

1.      Ποιοι είναι οι οικονομικοί λόγοι που οδήγησαν τους έλληνες να μεταναστεύσουν;
2.      Τι εννοούμε όταν λέμε ότι «πολιτικοί λόγοι ανάγκασαν κάποιους έλληνες να φύγουν από την πατρίδα τους»;
3.      Σε ποιες γεωγραφικές περιοχές κατευθύνθηκαν οι πληθυσμοί που μετανάστευσαν;

Αναχώρηση και εγκατάσταση

1.      Η διαδικασία της αναχώρησης δεν γινόταν τυχαία αλλά με συγκεκριμένες ενέργειες που ήταν:
α.
β.
γ.

2.      Η περιοχή της νέας εγκατάστασης φρόντιζαν να έχει:
α.
β.
γ.


Σχέση μητρόπολης – αποικίας

1.      Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος;
·         Η αποικία (νέα πόλη – πατρίδα) εξαρτιόταν αποκλειστικά από τη μητρόπολη.
·         Η αποικία ήταν ελεύθερη να ακολουθήσει ανεξάρτητη πορεία από τη μητρόπολη.
·         Οι δύο πόλεις (μητρόπολη και αποικία) διατηρούσαν παραδοσιακούς στενούς δεσμούς.
·         Συχνά οι αποικίες στρέφονταν εναντίον των μητροπόλεων γιατί τις μισούσαν.

2.      Σε ποιες περιοχές σήμερα υπάρχουν ακόμη πληθυσμοί που έχουν σχέση με τον αποικισμό του 8ου αιώνα π.Χ; Αν και δεν είναι έλληνες ωστόσο κάποιοι χαρακτηρίζονται ελληνόφωνοι. Συμβουλευτείτε το χάρτη στο πάνω μέρος της σελίδας και αναζητήστε πληροφορίες.


Συνέπειες

Αναφέρετε μερικές σημαντικές αλλαγές που επέφερε ο αποικισμός
α. στην οικονομία της εποχής
β. στις τέχνες
γ. στην πνευματική άνθηση

Θυσία για την πατρίδα - πρόταση διδασκαλίας



Προηγουμένως μεταξύ άλλων ο ρήτορας επισημαίνει:



Οι προκείμενοι νεκροί, αφού έτρεξαν προς βοήθεια των Κορινθίων που αδικούνταν από παλαιούς τους φίλους και που πρόσφατα έγιναν σύμμαχοί μας διαφοροποιημένοι από τους Λακεδαιμονίους […] έκαναν φανερή σ' όλους τους ανθρώπους την ανδρεία τους.

[…]

Γιατί, έγιναν πρόξενοι πολλών και μεγάλων αγαθών για την πατρίδα τους, επανόρθωσαν τα λάθη των άλλων, απομάκρυναν από την πατρίδα τους τον πόλεμο και τερμάτισαν τη ζωή τους, όπως πρέπει να τερματίζουν οι γενναίοι άνδρες, ανταποδίδοντας στην πατρίδα τους τις δαπάνες της για την ανατροφή τους και αφήνοντας λύπες στους γονείς τους.
[…]

Θυσία για την πατρίδα
(το κείμενο)

Ὥστε προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι, οἵτινες ὑπὲρ μεγίστων καὶ καλλίστων κινδυνεύσαντες οὕτω τὸν βίον ἐτελεύτησαν, οὐκ ἐπιτρέψαντες περὶ αὑτῶν τῇ τύχῃ, οὐδ’ ἀναμείναντες τὸν αὐτόματον θάνατον, ἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τὸν κάλλιστον. καὶ γάρ τοι ἀγήρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί·

οἳ πενθοῦνται μὲν διὰ τὴν φύσιν ὡς θνητοί, ὑμνοῦνται δὲ ὡς ἀθάνατοι διὰ τὴν ἀρετήν. καὶ γάρ τοι θάπτονται δημοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώμης καὶ σοφίας
καὶ πλούτου, ὡς ἀξίους ὄντας τοὺς ἐν τῷ πολέμῳ τετελευτηκότας ταῖς αὐταῖς τιμαῖς καὶ τοὺς ἀθανάτους τιμᾶσθαι.

ἐγὼ μὲν οὖν αὐτοὺς καὶ μακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ, καὶ μόνοις τούτοις ἀνθρώπων οἶμαι κρεῖττον εἶναι γενέσθαι, οἵτινες, ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον, ἀθάνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετὴν αὑτῶν κατέλιπον·


Γλωσσικές διευκολύνσεις:
Προσήκει: ταιριάζει (απροσ. ρ.)
ὁ/ἡ ευδαίμων, το εὔδαιμον: καλότυχος, ευτυχισμένος
ἡγοῦμαι: θεωρώ/θεωρούμαι
ἐπιτρέπω τῇ  τύχῃ: εμπιστεύομαι στην τύχη
αὐτόματος θάνατος: φυσικός θάνατος
ὁ/ἡ ἀγήρατος, το ἀγήρατον: αγέραστος
ζηλωτός, -ή, -όν: αξιοζήλευτος
ἀγῶνες τίθενται: καθιερώνονται αγώνες
ἡ ρώμη: η δύναμη
τετελευτηκότες: όσοι σκοτώθηκαν
κατέλιπον: άφησαν πίσω

προσέγγιση 1ης παρ.

      Σε ποιους αναφέρεται ο ρήτορας; Ποιες λέξεις χρησιμοποιεί για να αναφερθεί σ’ αυτούς;

      Ποιες λέξεις (ανεξάρτητα από τον τύπο τους) φανερώνουν ότι έκαναν κάτι ή έπαθαν κάτι ή βρίσκονται σε μια κατάσταση;

      Χωρίστε τη σελίδα του τετραδίου σας σε δύο μέρη. Στην αριστερή γράψτε αυτούς στους οποίους αναφέρεται το κείμενο και στη δεξιά τις λέξεις που εντοπίσατε προηγουμένως.

προσέγγιση 2ης παρ.

      Συνεχίστε στη δεξιά στήλη να καταγράφετε τις λέξεις που φανερώνουν ότι οι πρωταγωνιστές κάτι έκαναν ή έπαθαν ή βρίσκονται σε μια κατάσταση.

      Μπορείτε να εντοπίσετε μια έντονη αντίθεση μέσα στην παράγραφο; Ποιο είναι το νόημα αυτής της περιόδου;

      Με ποιες πράξεις τιμούνται από τους ζωντανούς οι νεκροί του πολέμου;

      Οι τιμές που τους αποδίδουν με τις τιμές απέναντι σε ποιους μοιάζουν; Σε ποιο σημείο της παρ. λέγεται αυτό;
προσέγγιση 3ης παρ.

      Σε ποια λέξη της παρ. εμφανίζεται ο ομιλητής; Να τη γράψετε στη αριστερή στήλη. Ποιες λέξεις αναφέρουν τι κάνει; Να τις γράψετε στην δεξιά στήλη.

      Ποιες λέξεις παρουσιάζουν πράξεις των νεκρών; Να τις γράψετε στη δεξιά στήλη

Με βάση το διάγραμμα που προέκυψε και το ίδιο το κείμενο, προσπαθήστε να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις::

      Γιατί πρέπει να θεωρούνται οι συγκεκριμένοι νεκροί ιδιαίτερα καλότυχοι; Ποιες από τις λέξεις που καταγράψατε στη δεξιά στήλη εξηγούν κάτι τέτοιο; (1η παρ.)

      Τι είναι αυτό που τους κάνει θνητούς και τι εκείνο που τους καθιστά τελικά αθάνατους;

      Τι αισθάνεται ο ομιλητής για τους νεκρούς;

      Μπορείτε να εντοπίσετε την αιτία αυτών των συναισθημάτων;


Με τη βοήθεια των πληροφοριών που συλλέξατε και με τις γλωσσικές διευκολύνσεις που σας δίνονται προσπαθήστε να αποδώσετε στα ελληνικά το κείμενο. Στα σημεία που δυσκολεύεστε επιδιώξτε να είστε όσο πιο κοντά στο νόημα που εισπράξατε.























Πολυτεχνείο 2015

Το βίντεο παρουσιάστηκε στην επέτειο του Πολυτεχνείου στο 5ο Γυμνάσιο Δράμας. Διαρκεί 23 λεπτά περίπου και ενσωματώνει σε μικρές ενότητες ένα μικρό θεατρικό που λειτουργεί σαν κρίκος με τα ντοκουμέντα που παρουσιάζονται. Περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

1. πραξικόπημα
2. λογοκρισία
3. βασανιστήρια
4. αυτοσχέδια διαμαρτυρία μαθητών
5. κατάληψη Πολυτεχνείου
6. συμμετοχή μαθητών στην κατάληψη
7. μαρτυρίες πρωταγωνιστών για την εισβολή στο Πολυτεχνείο

Μετά το βίντεο ακολουθεί και το κείμενο του μικρού θεατρικού.



Δύο μαθητές (Β και Γ) κάθονται σ’ ένα καφέ και κουβεντιάζουν. Έρχεται κι ένας φίλος τους (Α)…
Α: Γεια, τι γίνεται;
Β: Τι θα γίνει με σένα ρε; Βαρεθήκαμε να σε περιμένουμε! Να παραγγείλουμε επιτέλους τώρα;
Α: Ε ναι να πάρουμε κάτι για να τα πούμε λίγο. Μάλλον σας χρειάζομαι.
Β: Έρχεσαι λίγο;
Γκαρσόν: Παρακαλώ τι θα πάρετε;
Β: Εγώ ένα φρέντο καπουτσίνο.
Γ: Εμένα φέρε μου ένα χυμό ανάμεικτο.
Α: Κι εμένα μια ζεστή σοκολάτα. Μέτρια. Οοφφφ!!!!!!
Γ: Γιατί, ρε, ξεφυσάς;
Α: Πάλι με χώσανε για τη γιορτή του Πολυτεχνείου. Μου το είπε χθες ο καινούριος ο φιλόλογος. «Θα πεις ποίημα» μου λέει. Τι γιορτάζουμε πάλι μωρέ και δεν έχω ιδέα; Πάλι πόλεμος έγινε; Πείτε ρε κάτι εσείς που τα πάτε καλά με το σχολείο…
Γ: Σιγά μη περιμέναμε το σχολείο για να τα μάθουμε. Ακόμα για το 1821 θα μιλούσαμε…
Β: Τέλος πάντων. Δεν έχει σχέση με πόλεμο η γιορτή αλλά με δικτατορία.
Α: Και αυτό με το στρατό δεν έχει σχέση;
Γ: Ακριβώς. Ο στρατός πήρε με το έτσι θέλω την εξουσία. Για την  ακρίβεια, κάποιοι αξιωματικοί αποφάσισαν ότι… η Ελλάδα κινδύνευε, λέει, και ανέλαβαν να τη σώσουν, λέει… Από τι, κανείς δεν κατάλαβε. Α, και μια λεπτομέρεια: χωρίς να μας ρωτήσουν. Σα να ήταν ο ελληνικός λαός μωρό, που οι γονείς δεν το ρωτάνε και αποφασίζουν εκείνοι γι’ αυτό.

ανακοινωθέν Παπαδόπουλου (βίντεο) 1ο μέρος

Α: Και ποιοι ήταν αυτοί οι τύποι; Απ’ όσο κατάλαβα, πάτησαν τον όρκο τους για να κάνουν κάτι τέτοιο.
Β: Άσε, αυτό το ξέρω εγώ. Παπαδόπουλος, Πατακός και Μακαρέζος. Τρομερές φυσιογνωμίες…
Γ: Μη γελάς. Κάθε άλλο παρά αστείο είναι. Καταρχάς χώσαν όλους σχεδόν τους νόμιμα εκλεγμένους πολιτικούς στη φυλακή ή τους στείλαν εξορία. Και βέβαια ένα κάρο ανώνυμους, επειδή τους φαίνονταν τάχα επικίνδυνοι.
Β: Αμ το άλλο; Που απαγόρευσαν να κυκλοφορούν διάφορα βιβλία, μουσικές, τραγούδια ή να ανεβαίνουν οποιαδήποτε θεατρικά έργα; Άσε με τις εφημερίδες. Στήσανε, λέει, επιτροπές που πρώτα διάβαζαν το περιεχόμενο και μετά επέτρεπαν ή απαγόρευαν τη δημοσίευση των ειδήσεων.!!
Α: Λογοκρισία δηλαδή. Αυτό το θυμάμαι. Μας το ΄πε στην τάξη προχθές ο... δε θυμάμαι. Είναι αυτό που  φοβάσαι να μιλήσεις ελεύθερα και κινδυνεύεις αν πεις τη γνώμη σου.
2ο μέρος
φιλμάκι συνεντεύξεων στο δρόμο(βίντεο)
Ολύμπιος Δαφέρμος (βίντεο)

Γ: Και η λογοκρισία δεν είναι το χειρότερο.
Β: Γιατί έχει κι άλλο;
Γ: ΕΑΤ – ΕΣΑ
Α: Τι είναι πάλι αυτό;
Γ: Στρατιωτική αστυνομία. Ξύλο και βασανισμοί μέχρι εκεί που δεν παίρνει. Για τους δικτάτορες βέβαια οι βασανισμοί ήταν απλές φήμες.
3ο μέρος
φιλμάκι συνέντευξης Πατακού (βίντεο)
φιλμάκι μαρτυρίας βασανισμού (βίντεο)

Α: Καλά , και πώς τα ανεχόταν ο κόσμος όλα αυτά;
Γ: Τι να κάνει; Φοβόταν. Αλλά σιγά-σιγά άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτες ενέργειες αντίστασης.
Β: Ο μπαμπάς μου πάντοτε θαύμαζε κάποιον Αλέκο Παναγούλη. Μου έχει πει ότι αυτός προσπάθησε να σκοτώσει με βόμβα το δικτάτορα Παπαδόπουλο αλλά δεν τα κατάφερε. Τον έπιασαν μετά την απόπειρα, και το τι τράβηξε ο άνθρωπος , δε λέγεται. Καλύτερα να μη σας πω λεπτομέρειες.
Γ: Πάντως ,δε χρειάζεται να σκοτώσεις ή να χτυπήσεις κάποιον για να δείξεις ότι δεν τον θέλεις καθόλου. Μου έρχεται στο μυαλό η στάση χιλιάδων μαθητών.
Α: Μαθητών; Τι μπορούσαν δηλαδή να κάνουν παιδιά της ηλικίας μας;
Γ: Κι όμως, πολλά. Τότε τους μάζευαν υποχρεωτικά όλους τους μαθητές σε διάφορες εκδηλώσεις για μπούγιο...ξέρεις. Να φαίνεται μεγάλη η συγκέντρωση.
Β: Γιατί μωρέ και σήμερα για μπούγιο δε μας θέλουν στις εκδηλώσεις; Μήπως πάει κανείς γιατί το θέλει;
Γ: Ε, φαντάσου τότε!!! Σε μια συγκέντρωση, λοιπόν, οι μαθητές δεν άφηναν το δικτάτορα να μιλήσει, γιατί δήθεν τον χειροκροτούσαν.
4ο μέρος
-φιλμάκι Παναθηναϊκού Σταδίου (βίντεο)

Α: Και το Πολυτεχνείο, που κολλάει σ’ όλα αυτά;
Β: Δεν είναι μόνο το Πολυτεχνείο, είναι και η Νομική.
Α: Καλά ρε, για αντίσταση μιλάμε ή για πανελλήνιες;
Β: Δεν ξέρω, αλλά τελικά φαίνεται ότι αν δεν είναι κάποιος νέος δεν ξεκολλά από τον καναπέ για να διαμαρτυρηθεί. Ίσως γι’ αυτό, το ξεκίνημα αυτής της ιστορίας βρίσκεται στα πανεπιστήμια. Άλλωστε θέλει τρέλα να πας κόντρα στα όπλα.
Γ: Στη Νομική έγινε η πρώτη κατάληψη αλλά η αστυνομία και ο στρατός τη διέλυσαν με τη βία. Πέρασαν εννέα μήνες για να συμβεί το Πολυτεχνείο.
Α: Κοίτα σύμπτωση!! Όσο χρειάζεται να γεννηθεί ένα παιδί!
Β: Όσο χρειάζεται να γεννηθεί η ελπίδα.
Γ: Κι όλα αυτά, ξέρετε, από μια λάθος πληροφορία.
Α: Από λάθος πληροφορία; Τι εννοείς;
5ο μέρος
-φιλμάκι μαρτυρίας  για ξεκίνημα (βίντεο)

Γ: Τρεις μέρες κράτησε η κατάληψη και ήταν , φαίνεται, μέρες βαθιάς δημοκρατίας.
Α: Τι εννοείς;
Β: Εγώ ξέρω ότι αποφάσιζαν τα πάντα μέσα από συνελεύσεις. Είχαν πολλές διαφωνίες αλλά τα κατάφεραν. Αυτό που για μένα έχει σημασία είναι ότι βρέθηκαν εκεί και παιδιά της ηλικίας μας και βοήθησαν με τον τρόπο τους.
6ο μέρος
-φιλμάκι της Βαλαβάνη (βίντεο)

Γ: Μέχρι και ραδιοφωνικό σταθμό έκαναν.
Α: Σωστά. Το έχω ακούσει. Προσπαθούσαν έτσι να ξεσηκώσουν και τους υπόλοιπους.
Β: Ώσπου οι δικτάτορες αποφάσισαν να επιτεθούν.
Γ: Η στιγμή που μπαίνει το τανκς και γκρεμίζει την πόρτα μ’ έχει
σημαδέψει. Δεν μπορώ να το πιστέψω.
7ο μέρος
μαρτυρία οδηγού τάνκ (βίντεο)
Φιλμάκι εισόδου τάνκ (βίντεο)
Β: Πάντως αν ήμουν κι εγώ εκεί το ίδιο θα έκανα. Αλλά ξέρετε τι σκέφτομαι; Τουλάχιστον εκείνοι ξέρανε τι τους απειλεί, ξέρανε ποιος είναι αυτός που τους κλέβει τη ζωή. Εμείς ξέρουμε; Γι’ αυτό φοβάμαι…
Α: Κι εγώ φοβόμουν αλλά τώρα σκέφτομαι ότι… άμα τα πάρω… άμα τα πάρω…!!!
Τραγούδι Κίτρινα Ποδήλατα

Ξέρω πως λένε ψέματα οι εφημερίδες,
γιατί γράψανε πως σου ρίξανε στα πόδια.
Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια.
Στο μυαλό είναι ο στόχος,
το νου σου ε;
Κατερίνα Γώγου