Καρτέλ νικοτίνης


Κάθε φορά που διαβάζω ένα άρθρο ή μια μελέτη για τις καταστροφικές συνέπειες του καπνού, ανάβω τσιγάρο. Αν οι αποκαλύψεις είναι τρομερές και αποδεικνύουν τη σχέση καρκίνου των πνευμόνων ή των νοσημάτων της καρδιάς με τον καπνό, τότε ανάβω και δεύτερο τσιγάρο. Είμαι ενημερωμένος για τις ζημιές που προκαλεί το τσιγάρο. Γι’ αυτό και θυμώνω με τις συμβουλές που μου δίνουν. Θεωρώ πως το ενδιαφέρον των μη καπνιστών για την υγεία των καπνιστών είναι ένα είδος σνομπισμού, μια ανώτερη άποψη για τη ζωή, που ο δυστυχής καπνιστής δεν μπορεί να κατανοήσει.
            Το τσιγάρο δεν έχει καλή γεύση, ούτε η μυρωδιά του είναι ευχάριστη. Οι χώροι των καπνιστών μυρίζουν δυσάρεστα, όπως μυρίζουν και τα ρούχα τους και τα μαλλιά τους. Εντούτοις, ο καπνιστής δεν αφήνει το τσιγάρο. Ακόμα και όταν βρεθεί στο νοσοκομείο, ακόμα και όταν αρπάξει ένα βαρβάτο κρύωμα και το στήθος του βράζει. Λένε πως ο Κουν, σε μια περίοδο που οι γιατροί του είχαν απαγορέψει το κάπνισμα, κάπνιζε κρυφά. Ο Σαρτρ με τρία πακέτα την ημέρα, δεν έβρισκε τι νόημα θα είχε μια μέρα χωρίς τσιγάρο. Τελικά, τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να μείνουν χωρίς φαγητό ή νερό, αλλά να μην μπορούν να μείνουν χωρίς τσιγάρα;
            Η γνωστή μας εταιρία καπνού Philip Morris ήδη από τις αρχές του ΄80 είχε δημιουργήσει μ’ απόλυτη μυστικότητα ένα εργαστήρι για να μελετήσει τον καπνό. Από τις εργαστηριακές έρευνες είχε αποδειχτεί πως η νικοτίνη είναι προϊόν που δημιουργεί την ίδια εξάρτηση  στον άνθρωπο με την κοκαΐνη. Αυτό έκανε την εταιρία να δώσει οδηγίες για την καλύτερη προώθηση των προϊόντων της. «Το τσιγάρο πρέπει να θεωρηθεί ως μια δόση νικοτίνης. Η νικοτίνη είναι το προϊόν, το τσιγάρο είναι το περιτύλιγμα». Και για να γίνει το προϊόν πιο ελκυστικό, πέρα από τη φυσική περιεκτικότητα της νικοτίνης στον καπνό, προσέθεταν κι άλλη.
            Η εταιρία έκλεισε το εργαστήρι και απέλυσε τους δύο ερευνητές, αφού τους υποχρέωσε να μη μιλήσουν ποτέ για τα αποτελέσματα των ερευνών τους, χωρίς την άδεια της εταιρίας. Τελικά οι ερευνητές μίλησαν και οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν το πρόβλημα να κατατάξουν το τσιγάρο στα βαριά ναρκωτικά. Αλλά δεν πρόκειται να γίνει τίποτα. Η διεύθυνση της Philip Morris είναι σαφής. «Γιατί θα πρέπει να διακινδυνεύσουμε μια επιχείρηση δισεκατομμυρίων δολαρίων για μερικά πειράματα με ποντίκια;».
            Μέχρι τώρα οι αντικαπνιστικές καμπάνιες είχαν στηριχτεί στη ζημιά που κάνει ο καπνός στην υγεία. Αλλά δεν είχαν σταθεί στην νικοτίνη ως εξίσου ισχυρό ναρκωτικό με την κοκαΐνη. Αν αυτή η συζήτηση στην Αμερική προχωρήσει ίσως αποδειχθεί πως το μεγαλύτερο καρτέλ ναρκωτικών ήταν η νικοτίνη. Και διερωτάται κανείς, γιατί όλη αυτή η υποκρισία; Από τη μια αν κάποιος δυστυχής εξαρτώμενος πιαστεί με τη δόση του να διακινδυνεύει τα πάντα κι από την άλλη όλοι εμείς οι εξαρτημένοι από τη νικοτίνη να έχουμε την άνεση να αγοράζουμε την πρέζα μας από το περίπτερο και το ίδιο το κράτος να εγγυάται για την καθαρότητα του προϊόντος.
            Πριν απ’ αυτή την έρευνα, η Brown & Williamson Tobacco Corp είχαν κάνει έρευνες ήδη από το ΄63. Τα ίδια είχαν ανακαλύψει. Τα αποτελέσματα της έρευνας έμειναν στο σκοτάδι. Οι εταιρίες με σαφή επαγγελματική συνείδηση ήξεραν πως πωλούσαν ναρκωτικά. Ακόμα και τα περίφημα lights είναι κομπίνα. Μετά το ΄71 άρχισαν να τυπώνονται στα πακέτα τα ποσοστά πίσσας και νικοτίνης και η μόδα των «ελαφρών» κατέκτησε την αγορά με πρόσχημα την υγεία. Η σύγχρονη έρευνα απέδειξε πως ο καπνιστής παίρνει πολύ παραπάνω πίσσα και νικοτίνη απ’ αυτή που γράφει το πακέτο.
            Τώρα που έβαλα σε μια τάξη αυτές τις απολύτως ελεγμένες πληροφορίες και που μ’ έχει πιάσει μια πίκρα και μια οργή για το μπλέξιμό μου, με την ξεφτίλα της νικοτίνης – πρέζας, τι νομίζετε πως θα κάνω; Θ’ ανάψω τσιγάρο για να διαβάσω αυτό το κομμάτι από την αρχή και να διορθώσω τα λάθη του και τις ασάφειές του. Χωρίς τσιγάρο δεν μπορώ να το κάνω. Χάνω τη δυνατότητα αυτοσυγκέντρωσης. Τυπικό δείγμα εξάρτησης. Εξαρτάσαι από κάτι που δεν σου προσφέρει τίποτε. Και όταν το έχεις δεν είναι για να σου ικανοποιήσει μιαν ανάγκη, αλλά για να ξαναεπιθυμήσεις την εξάρτηση.

Περικλής Κοροβέσης, Μ΄ εξακόσιες λέξεις


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Έναντι τίνων ασκεί κριτική ο συγγραφέας του κειμένου;
  1. Σε ποια σημεία του κειμένου είναι εμφανής η αυτοκριτική του συγγραφέα; Τη θεωρείτε ειλικρινή;
  1. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη στάση της καπνοβιομηχανίας απέναντι στο πρόβλημα; Να δώσετε τουλάχιστον τρεις χαρακτηρισμούς.
  1. Να επιβεβαιώσετε ή να απορρίψετε το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων:

ΣΩΣΤΟ

ΛΑΘΟΣ
α. Η κριτική του συγγραφέα απέναντι στην καπνοβιομηχανία είναι εμπεριστατωμένη.

r

r
β. Η αυτοκριτική του είναι υποκριτική.
r
r
γ. Η κριτική του προς τους μη καπνιστές δείχνει προκατάληψη και εμπάθεια.

r

r
δ. Ο συγγραφέας χαρακτηρίζεται από αυτεπίγνωση και αυτοσαρκασμό.

r

r

  1. Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι προϋποθέσεις μιας εποικοδομητικής κριτικής; Χρησιμοποιείστε το λεξιλόγιο που βρίσκεται στο τέλος της σελίδας 220 του σχολικού βιβλίου. (200 λέξεις)
  1. Ο συγγραφέας του κειμένου ασκεί αυτοκριτική για ένα ζήτημα που σχετίζεται με μια προσωπική του συνήθεια. Σε σχέση με ποιες άλλες συμπεριφορές είναι αναγκαία η αυτοκριτική και γιατί;
  1. Εσείς τι είδους αυτοκριτική θα ασκούσατε και γύρω από ποιο ζήτημα;