Έκφραση-Έκθεση Α΄ Λυκείου

Γερνώντας


            Η περιθωριοποίηση των γέρων, σε μια εποχή κατά την οποία η πορεία της ιστορίας επιταχύνεται αδιάκοπα, σίγουρα δεν είναι γεγονός που μπορεί να αγνοηθεί. Στις παραδοσιακές στατικές κοινωνίες που αναπτύσσονται αργά, ο γέρος είναι ο φορέας της πολιτιστικής κληρονομιάς της κοινότητας κι αυτό τον καθιστά σεβαστό στα άλλα μέλη της. Ο γέρος γνωρίζει από την εμπειρία του αυτό που οι άλλοι δεν ξέρουν ακόμα, και έχουν ανάγκη να μάθουν, στη σφαίρα της ηθικής, των ηθών αλλά και των τεχνικών της επιβίωσης. Σ' αυτές τις κοινωνίες όχι μόνο δεν μεταβάλλονται οι θεμελιώδεις κανόνες που ρυθμίζουν τη ζωή της ομάδας και αφορούν την οικογένεια, την εργασία, τις κοινές γιορτές, τη θεραπεία ασθενειών, την αντιμετώπιση της άλλης ζωής, τη σχέση με άλλες ομάδες, αλλά δεν αλλάζουν ούτε οι δεξιότητες που κληροδοτούνται από πατέρα σε γιο.Στις αναπτυγμένες κοινωνίες οι όλο και ταχύτερες αλλαγές τόσο των ηθών όσο και των τεχνικών έχουν ανατρέψει τη σχέση ανάμεσα σ' αυτόν που ξέρει και σ' αυτόν που δεν ξέρει. Ο γέρος γίνεται , όλο και πιο πολύ, εκείνος που δεν ξέρει σε σύγκριση με τους νέους που ξέρουν, και ξέρουν γιατί διαθέτουν μεγαλύτερη ικανότητα μάθησης.
            Παρ' όλ' αυτά, δεν είναι αποκλειστικά και μόνο ο αντικειμενικός παράγοντας ή η ταχύτητα της τεχνολογίκής προόδου που πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του. Στην αύξηση της περιθωριοποίησης του γέρου συντελεί κι ένα φαινόμενο κοινό σε όλους τους καιρούς: το πολιτιστικό γέρασμα που συνοδεύει το βιολογικό και το κοινωνικό. Ο γέρος έχει την τάση να μένει πιστός στο σύστημα αξιών που έμαθε και ενστερνίστηκε στα χρόνια ανάμεσα στη νεότητα και την ωριμότητα ή απλώς και μόνο στις συνήθειές του που τώρα πια είναι δύσκολο ν' αλλάξει. Αντιμετωπίζει αρνητικά το καινούργιο, μόνο και μόνο γιατί δεν το καταλαβαίνει και δεν έχει διάθεση να προσπαθήσει να το καταλάβει.Παροιμιώδης είναι η φιγούρα του γέρου που όταν μιλάει για το παρελθόν αναστενάζει: “Στην εποχή μου!” αλλά όταν κρίνει το παρόν, καταριέται: “Τι εποχή κι αυτή!”
[…]
Από την άλλη μεριά στην εποχή μας υπάρχει έντονη ρητορεία περί τα γεράματα. Μόνο που εμφανίζεται κυρίως μέσα από τηλεοπτικά μηνύματα, με μια μορφή συγκαλυμμένης και αποτελεσματικότατης προσπάθειας να  αποκτηθούν πιθανοί καινούργιοι καταναλωτές. Σ' αυτά τα μηνύματα, όχι ο γέρος, αλλά ο ηλικιωμένος, όρος ουδέτερος, εμφανίζεται καλοστεκούμενος, χαμογελαστός, ευτυχής που βρίσκεται στη ζωή, γιατί μπορεί επιτέλους να απολαύσει ένα ρόφημα ιδιαίτερα δυναμωτικό ή κάποιες εξαιρετικά ελκυστικές  διακοπές. Κι έτσι γίνεται κι εκείνος ένας πολύφερνος δικαιούχος της κοινωνίας της κατανάλωσης, φορέας αναγκών για νέα προϊόντα, καλοδεχούμενος συνεργάτης της αγοράς. Σε μια κοινωνία όπου όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται, και τα γεράματα μπορούν να γίνουν ένα εμπόρευμα σαν όλα τ' άλλα. Αρκεί να ρίξει κανείς γύρω του μια ματιά, στους οίκους ευγηρίας στα νοσοκομεία, στα μικρά διαμερίσματα των φτωχών που είναι αναγκασμένοι να φροντίζουν διαρκώς έναν γέρο που δεν μπορεί να μείνει ούτε λεπτό μόνος για να καταλάβει πόσο ψεύτικη είναι η καθόλου ανιδιοτελής απεικόνιση του ευτυχισμένου τηλεοπτικού γέρου.

 Ν. Μπόμπιο, Γερνώντας. (Διασκευή)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

Α. Να αντικαταστήσετε τον υπογραμμισμένο όρο με το αντίστοιχο συνώνυμο:

1.      “… μένει πιστός στο σύστημα αρχών που ενστερνίστηκε
α) υιοθέτησε β) απέρριψε γ) δημιούργησε δ) κατέκτησε
2.      ‘‘ Παροιμιώδης είναι η φιγούρα…”
α) αστεία β) πασίγνωστη γ) αινιγματική δ) παρόμοια
3.      “…εμφανίζεται καλοστεκούμενος
α) ευσταλής β) καλοβαλμένος γ) καλόβολος δ) όρθιος
4.      “…πολύφερνος δικαιούχος”
α) περιζήτητος β) πολυπαθής γ) νόμιμος δ) πλούσιος
5.      “…η καθόλου ανιδιοτελής απεικόνιση”
α) αφιλοκερδής β)ασύμφορη γ) αποδεκτή δ) ρεαλιστική

Β. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:
               
            Σύμφωνα με το κείμενο:
1.      Ο γέρος ζει ανέκαθεν στο περιθώριο των κοινωνιών.
2.      Ο γέρος τιμώνταν στις παραδοσιακές κοινωνίες.
3.      Ο γέρος στις σύγχρονες κοινωνίες βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση απ' ό,τι στο παρελθόν.
4.      Ο γέρος είναι καλύτερος γνώστης των ηθών μιας κοινωνίας.

Ο συγγραφέας ρίχνει την ευθύνη για την περιθωριοποίηση των γερόντων, μεταξύ άλλων και:
1.       Στη σύγχρονη τεχνολογία.
2.       Στην καταναλωτική κοινωνία.
3.       Στην εμμονή που έχουν στις δικές τους αξίες.
4.       Στην ανηθικότητα της εποχής.

Γ. Να αναφέρεις επιγραμματικά τους λόγους που, σύμφωνα με το κείμενο, οδηγούν τους γέρους στο περιθώριο.

Δ. Να μεταφέρετε στην τάξη σας με λίγα λόγια το περιεχόμενο του κειμένου γράφοντας μία περίληψη 100 περίπου λέξεων.

Ε. Να αναπτύξετε την παρακάτω θεματική πρόταση με τη μέθοδο της αναλογίας:
            “ Όταν έχεις δίπλα σου έναν γέροντα, είναι σαν να βρίσκεσαι μέσα σε μια απέραντη βιβλιοθήκη.(Συνεχίστε…)

ΣΤ. Κάποιος φίλος σας που ζει στο εξωτερικό δεν έχει την ευκαιρία να βλέπει συχνά τους παππούδες του και τις γιαγιάδες του. Σας καλοτυχίζει, λοιπόν, επειδή εσείς συναναστρέφεστε τους δικούς σας συχνότερα. Αποφασίζετε, τότε, να του εξηγήσετε σ' ένα γράμμα τα γνωρίσματα του παππού και της γιαγιάς που σας γοητεύουν αλλά και αυτά που σας ενοχλούν.(350 λέξεις περίπου.) 







Τι συμβαίνει με τους νέους;

          "Επαναστάτες χωρίς αιτία" ή επαναστάτες με αιτία; Άδολοι και αγνοί οραματιστές ή οργισμένοι χούλιγκαν; Αδιάφοροι εκμεταλλευτές της καλοσύνης των μεγαλυτέρων ή οι μόνοι που ενδιαφέρονται για μια καλύτερη κοινωνία;
          Προσπαθώντας να προσεγγίσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νέων δεν αποφεύγουμε, πολλές φορές, τον κίνδυνο των απλουστεύσεων και των σχηματοποιήσεων. Άλλοτε οι κρίσεις μας είναι εξαιρετικά θετικές και άλλοτε τελείως αρνητικές. Ίσως αυτό να συμβαίνει γιατί η συμπεριφορά των νέων είναι "απρόβλεπτη" ή ίσως γιατί ξεχνάμε πως οι νέοι είναι παιδιά των γονιών τους και μιας αντιφατικής κοινωνίας, η οποία άλλοτε τροφοδοτεί τις απογοητεύσεις τους και άλλοτε πυροδοτεί τον ενθουσιασμό τους.
          Το ενδιαφέρον πάντως κάθε κοινωνίας για τους νέους της είναι εύλογο και φυσικό αφού η νέα γενιά αποτελεί το μέλλον της. Γι' αυτό και μια σειρά θεσμών (οικογένεια, σχολείο, κ.α.) απευθύνεται με ιδιαίτερα μέσα στη νεολαία έτσι ώστε αυτή να διαμορφώσει αξίες και στάση ζωής, που να είναι ομόλογες με το κυρίαρχο "χρώμα" και πνεύμα αυτής της κοινωνίας.
          Η νεολαία ως ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που τη διαφοροποιούν από τις άλλες. Ορισμένα από αυτά τροφοδοτούνται και από τη νεαρή ηλικία. Οι νέοι έχουν μεγαλύτερα αποθέματα ενεργητικότητας που περιμένουν την εκτόνωσή τους. Έχουν πιο έντονες, ρωμαλέες, σθεναρές εκδηλώσεις ζωής. Τα συναισθηματικά, αμφισβητησιακά στοιχεία τους βρίσκονται σε πλήρη φόρτιση.
          Η αρχική αποδοχή των διαθέσεων και θέσεων των μεγαλυτέρων (αρχικά των γονέων) δίνει τη θέση της στην άρνησή τους τη στιγμή μάλιστα που συνειδητοποιούν ότι ο κόσμος είναι διαφορετικός από εκείνον που περιγράφουν "της γιαγιάς τα παραμύθια" ή τα σχολικά βιβλία. Η άρνηση του νέου συνοδεύεται με δράση ποικίλων και διαφορετικών προσανατολισμών, στόχων και εκδηλώσεων. Κοινή βάση πάντως αποτελεί η αμφισβήτηση των παραδοσιακών θεσμών, αξιών και κανόνων ζωής.
          Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των νέων είναι η αστάθεια που αφορά και την κοινωνική τους θέση και τις απόψεις τους. Αυτή η αστάθεια ενισχύεται από την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων για τη ζωή.
Αιμιλία Καραλή

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

1.     Να επιβεβαιώσετε ή να απορρίψετε το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας παραθέτοντας το χωρίο του κειμένου που σας οδήγησε σ' αυτή την επιλογή.

α. Πολλές φορές οι μεγαλύτεροι είναι απόλυτοι στις κρίσεις τους για τους νέους.
Σωστό   Λάθος
        Γιατί σύμφωνα με το κείμενο:____________________­­­­_________
________________________________________________________________________________________________________________

β. Η κοινωνία είναι συνυπεύθυνη για την αντιφατική συμπεριφορά των νέων.
Σωστό   Λάθος
     Γιατί σύμφωνα με το κείμενο:_________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

γ. Οι κοινωνικοί θεσμοί νοθεύουν τις νεανικές αξίες με σκοπό να τις κάνουν ίδιες μ' αυτές της κοινωνίας των μεγάλων.
Σωστό   Λάθος
     Γιατί σύμφωνα με το κείμενο:_________________________________
________________________________________________________________________________________________________________


2.     Να επιλέξετε τις σωστές σημασίες για κάθε υπογραμμισμένη λέξη.

Άδολοι οραματιστές, σημαίνει:

α. αδούλωτοι
β. ειλικρινείς
γ. αδάμαστοι
δ. σκληροί

…παιδιά μιας αντιφατικής κοινωνίας, σημαίνει:

α. μιας κοινωνίας γεμάτης διαφωνίες
β. μιας κοινωνίας αντιδραστικών φαινομένων
γ. μιας κοινωνίας αλληλοαναιρούμενων φαινομένων
δ. μιας κοινωνίας γεμάτης αντιρρήσεις

…έχουν σθεναρές εκδηλώσεις…σημαίνει ότι:

α. είναι ασθενείς οι αντιδράσεις τους
β. είναι βίαιοι στη συμπεριφορά τους
γ. είναι δυναμικοί στις εκδηλώσεις τους
δ. είναι παρορμητικοί στις εκδηλώσεις τους

3.     Ποιοι είναι σύμφωνα με το κείμενο οι δύο βασικοί λόγοι που οδηγούν τους νέους σε έντονες αντιδράσεις; Να απαντήσετε με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια και πληρότητα σε μια όσο το δυνατόν πιο σύντομη περίοδο.

4.     Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο του κειμένου στην τάξη σας σε μία περίληψη που θα κυμαίνεται στις 100 λέξεις περίπου.

5.     Υποθέστε ότι διαβάσατε σε κάποια εφημερίδα ότι οι σύγχρονοι έφηβοι δεν έχουν κανένα λόγο να αντιδρούν μια που είναι μάλλον βολεμένοι και απολαμβάνουν πλέον όλα τα αγαθά που οι προηγούμενες γενιές είχαν στερηθεί. Αποφασίζετε, λοιπόν, να γράψετε μια απαντητική επιστολή προς την εφημερίδα όπου παραθέτετε κάποιους κοινωνικούς, ανθρωπιστικούς, πολιτικούς, εκπαιδευτικούς ή άλλους λόγους που δικαιολογούν την επαναστατικότητα των νέων και τη διάθεσή τους να αλλάξουν τον κόσμο ακόμη και σήμερα. (300-350 λέξεις)





Η μάχη των γλωσσών

Παγιδευμένη ανάμεσα στους εθνικισμούς όλων των ευρωπαϊκών χωρών και την ξενοφοβία, η "ενότητα μέσα στην ποικιλία" για μια Ευρώπη πολύγλωσση και πολυπολιτισμική είναι ακόμη όραμα πολύ μακρινό.[…]
            Η κυριαρχία της αγγλικής στην Ευρώπη αμφισβητείται, η αμφισβήτηση όμως μέχρι σήμερα δεν οδηγεί σε μια γλωσσική πολιτική "ευρωπαϊκή", αντίθετα είναι έντονα εθνικιστική. Η γλωσσική μάχη περιορίζεται σε τρεις γλώσσες, με μόνο στόχο να πάρει είτε η γαλλική είτε η γερμανική τη θέση της ευρωπαϊκής κοινής που κατέχει η αγγλική εξαιτίας της θέσης της στον κόσμο. Η Γαλλία δίνει μια μάχη πεισματικά εθνικιστική, αντιεπιστημονικότατα, προβάλλοντας τη γαλλική ως γλώσσα καταλληλότερη για την ευρωπαϊκή επικοινωνία. Η Γερμανία δίνει μια μάχη εξίσου εθνικιστική, αθέμιτα επικαλούμενη το μέγεθός της. Η Βρετανία τέλος έχει μια στάση αλαζονική, ποντάροντας αδιάφορα στο δεδομένο προνόμιο ότι μιλάει τη διεθνή γλώσσα της εποχής μας.
            Επειδή είναι επιστημονικά γνωστό πόσο μεγάλο προνόμιο αποτελεί το να χρησιμοποιεί κανείς σε διεθνείς συναντήσεις τη μητρική του γλώσσα, αυτή η εθνικιστική γλωσσική μάχη των τριών ισχυρότερων χωρών της Ένωσης δεν ωφελεί σε τίποτα τους υπόλοιπους ούτε ωφελεί την "ενότητα μέσα στην ποικιλία" ή την "Ευρώπη των λαών".
            Ο ομιλητής, που στη διεθνή επικοινωνία χρησιμοποιεί τη μητρική του γλώσσα, είναι αυτόματα πιο εύγλωττος και πιο αποτελεσματικός. Ανετότερα πείθει και ευκολότερα αμφισβητεί. Αντιδρά με το λόγο ταχύτερα και βρίσκει αυτόματα την κατάλληλη διατύπωση, που εξυπηρετεί την υπόθεσή του. Με δυο λόγια, είναι ισχυρότερος διαπραγματευτής.
            Άρα ενισχύεται η ανισότητα ανάμεσα στα κράτη-μέλη, όταν το μεγάλο προνόμιο να χρησιμοποιούν στην ευρωπαϊκή επικοινωνία τη μητρική τους γλώσσα το έχουν κάποιοι από εκείνους που είναι συγχρόνως οι οικονομικά, πολιτικά και στρατηγικά ισχυρότεροι.[…]

Α. Φραγκουδάκη, εφ. Τα Νέα, 5 Μαΐου 2001


Ερωτήσεις

  1. Να σημειώσετε ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή (Σ) και ποια λάθος (Λ) σύμφωνα με το κείμενο.

  • Η κυριαρχία της αγγλικής γλώσσας στην Ευρώπη είναι αναμφισβήτητη.
  • Ο ανταγωνισμός μεταξύ όλων των γλωσσών στην Ευρώπη είναι πολύ έντονος.
  • Η ισότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών γλωσσών αποτελεί προϋπόθεση για την «Ευρώπη των λαών».
  • Αν δεν υπάρχει γλωσσική ισότητα τότε δεν μπορεί να υπάρχει και πολιτική ισότητα μεταξύ των κρατών της Ευρώπης.
  • Η καθιέρωση της αγγλικής γλώσσας θα ωφελήσει την Ευρώπη σήμερα τη μιλάνε παντού στον κόσμο.

μονάδες 25



  1. Να απαντήσετε με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια και συντομία στα παρακάτω ερωτήματα:

  • Ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

  • Ποια είναι η άποψη της αρθρογράφου;

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
μονάδες 10

  1. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που έχει ένας ομιλητής που χρησιμοποιεί στην επικοινωνία του τη μητρική του γλώσσα; Να τα παραθέσετε επιγραμματικά.
α.
β.
γ.
δ.
ε.
μονάδες 25
  1. Να χρησιμοποιήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου σε οποιαδήποτε μορφή θέλετε (πρόσωπο, αριθμό, γένος) για να σχηματίσετε δικές σας προτάσεις.
πολύγλωσση:

εθνικιστική:

αλαζονική:

εύγλωττος:

ενισχύεται:
μονάδες 25

  1. Να αναφέρετε επιγραμματικά και με σαφήνεια τρεις λόγους για τους οποίους, κατά τη γνώμη σας, είναι αναγκαία σήμερα η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας.

α.

β.

γ.

μονάδες 15





Κείμενο 1





Κείμενο 2

Μια δημόσια συγγνώμη
Στην περίοδο των εξετάσεων ξεσπάει η σφοδρότερη ενδοοικογενειακή κρίση. «Δεν διαβάζεις... χαζεύεις... πάλι έξω θα βγεις... λίγες ώρες δεν μπορείς να συγκεντρωθείς... ξέρεις τι σε περιμένει, ανεργία και ανασφάλιστη εργασία... μέλλον ζοφερό, σκληρό και ανταγωνιστικό». Σκόρπιες φράσεις, σε παραλλαγές, που διοχετεύονται σε μια ηλικιακή γκάμα η οποία ξεκινά (στην πιο σοβαρή εκδοχή της) από τα 13 και φτάνει ως το... πτυχίο. Είκοσι πέντε και βάλε. Κάθιδροι και αγχωμένοι γονείς μετακυλίουν φοβίες και πίεση στα παιδιά - μαθητές, στα (αιωνίως) παιδιά - φοιτητές.
Μια γενιά που ζει σε σχήμα πρωθύστερο*. Από την εφηβεία ετοιμάζεται για το μεταπτυχιακό, αν δεν πιέζεται από το δημοτικό ήδη για να κατακτήσει μια διακριτή και υψηλή κοινωνική θέση. Οι γονείς, συχνά με το υστέρημά τους (μας), φροντίζουν για το καλύτερο, όπως τουλάχιστον το αντιλαμβάνονται: ιδιωτικά σχολεία, μισθοί ολόκληροι στην παραπαιδεία, κεφάλαια που επενδύονται σε ένα μέλλον όλο και πιο σκοτεινό, όλο και πιο άδηλο.
Κάποτε μας ρωτούσαν «τι θα γίνουμε όταν μεγαλώσουμε» και κανείς δεν περίμενε μια σοβαρή απάντηση. Ρωτούσαν, στα αμήχανα κενά μιας επίσκεψης (θείοι, φίλοι, συγγενείς), και εμείς ψελλίζαμε ή ανακοινώναμε μεγαλοφώνως διάφορα θαυμαστά και, ενίοτε, ασυνάρτητα: από αστροναύτης έως ελέφαντας! Η πόρτα όμως που επικοινωνούσε με την αμεριμνησία της παιδικής ηλικίας έκλεισε απότομα. Τώρα, ως κηδεμόνες, απαιτούμε μια σαφή απάντηση. Και εάν δεν την εισπράττουμε, την υπαγορεύουμε. Η αγωνία για την κατεύθυνση (που επιλέγουν στη Β΄ Λυκείου) αρχίζει, περίπου, μια πενταετία νωρίτερα. Θωρακίζουμε λοιπόν τους απογόνους με master, doctora και post doc*, με όλο και πιο εξειδικευμένα πτυχία, (πολλές) ξένες γλώσσες, σαρώνουμε κάθε αντίσταση στα «θέλω» τους, γιατί «εμείς ξέρουμε». Καμαρώνουμε για τις διαπρεπείς σπουδές και το αριστείο απονέμεται πάντα στον σύμφωνα και με τις πιο πρόσφατες απαιτήσεις επιτυχημένο. Η λίστα με τις προϋποθέσεις ανανεώνεται πλέον με ταχύτητες που είναι δύσκολο να παρακολουθήσει κάποιος.
Τι κι αν οι εμπειρίες –ευτυχώς– δεν μεταγγίζονται. Εμείς (οι γονείς) οφείλουμε να κάνουμε την προσπάθεια. «Υποθηκεύετε το παρόν και το μέλλον των παιδιών», προειδοποιούν οι ειδικοί ψυχίατροι και ψυχοθεραπευτές, αλλά ο δραστικός αντίλογος είναι έτοιμος: «Και τι ξέρετε εσείς;». Η φιλοδοξία, ως κίνητρο για το επόμενο βήμα, λειτουργεί μόνο προς μια κατεύθυνση: της κοινωνικής αναγνώρισης και της επαγγελματικής αποκατάστασης. Τίποτα δεν βιώνεται σε ενεστώτα χρόνο. Μόνο με άλματα. Τα μαθητικά χρόνια είναι η προετοιμασία για τα φοιτητικά, τα φοιτητικά για τα μεταπτυχιακά, τα μεταπτυχιακά για την οικογένεια κ.ο.κ. Ζωή με διαρκή λόξυγγα.
Πίσω από την καχυποψία και τον ατομικισμό, «ακούγεται» η γονική παραίνεση: «Αν δεν διαβάσεις, θα σε φάνε λάχανο οι “άλλοι”... θα σου πάρουν τη δουλειά... θα είσαι πάντα τελευταίος». Όπου, το «διαβάσεις» μεταφράζεται σε βαθμοθηρία. «Πήρα εννιά», ανακοινώνει ο επί πτυχίω γόνος. «Καλά, κάτσε να δούμε τι θα πάρεις και στα υπόλοιπα», έρχεται η απάντηση-καταλύτης, εμποδίζοντας τη χαρά μιας, αδιαμφισβήτητης, επιτυχίας.
Πώς, άραγε, μετατρέψαμε το χάδι σε απειλή και φόβο της απώλειας;

Mαρία Kατσουνάκη, εφ. Καθημερινή 20/6/2010

*σχήμα πρωθύστερο: όταν αναφέρουμε νωρίτερα κάτι που χρονικά έρχεται αργότερα
*post doc: ακόμη πιο εξειδικευμένες σπουδές μετά την απόκτηση διδακτορικού



Παρατηρήσεις:

Α1.Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι Σωστές (Σ) και ποιες Λάθος (Λ) σύμφωνα με τα παραπάνω κείμενα;

  1. Στη γελοιογραφία το παιδάκι παρουσιάζεται καταπιεσμένο επειδή διαβάζει για τις εξετάσεις.
  2. Στο δεύτερο κείμενο παρουσιάζεται ως βασικό επιχείρημα των γονιών για τη στάση τους ο σκληρός ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας.
  3. Τα δύο κείμενα συμπίπτουν στο θέμα αλλά διαφέρουν στον τρόπο ανάπτυξής του.
  4. Το δεύτερο κείμενο υποστηρίζει ότι με τη συμπεριφορά τους οι γονείς ακυρώνουν τις χαρές της εφηβικής ηλικίας των παιδιών τους αλλά αυτό οφείλουν να κάνουν για να προστατέψουν τα παιδιά τους.
  5. Σύμφωνα με το δεύτερο κείμενο η βαθμοθηρία προέρχεται από την ασφυκτική πίεση των γονιών για πρωτιά.
10 μονάδες

Α2. Ποιο στοιχείο της γελοιογραφίας προκαλεί τελικά το γέλιο στον αναγνώστη της;
10 μονάδες

Β1. Υποθέστε ότι στην τάξη σας φοιτά κι ένας μαθητής που είναι τυφλός. Ενώ έχει ακούσει τα λόγια της γελοιογραφίας θέλει να σχηματίσει και μια εντύπωση για την εικόνα που τα συνοδεύει. Σας ζητά λοιπόν να την περιγράψετε σε μια κατατοπιστική παράγραφο που να την αποκαλύπτει, ώστε να μπορέσει αργότερα να την μεταγράψει σε σύστημα Μπράιγ (γραπτός κώδικας για τυφλούς) και να την έχει στο αρχείο του.
10 μονάδες

Β2. Σε αντίθεση με τη γελοιογραφία το δεύτερο κείμενο δεν έχει καθόλου εικόνα. Εκφράζονται όμως κι εκεί διάφορα συναισθήματα όπως ανακούφιση, έκπληξη, αγανάκτηση, άγχος, αγωνία, δυσαρέσκεια, ειρωνεία. Να εντοπίσετε τρόπους που χρησιμοποιεί η συγγραφέας (λέξεις, φράσεις, σημεία στίξης) για να εκφράσει: α. τα συναισθήματα των γονιών, (τρία σημεία) β. τα δικά της για την κατάσταση που περιγράφει (δύο σημεία).
10 μονάδες

Γ. Κουρασμένοι από την περίοδο των εξετάσεων κι έχοντας μπροστά σας και τη δοκιμασία των πανελληνίων αποφασίζετε να γράψετε σε εφημερίδα της πόλης σας μια ανοιχτή επιστολή προς τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς. Στόχος σας είναι να εξηγήσετε κάποιους λόγους για τους οποίους περισσότερος ελεύθερος χρόνος και λιγότερο άγχος θα λειτουργούσε ευεργετικά στη ζωή σας και στο μέλλον σας. (300 λέξεις περίπου)
60 μονάδες