Για να γίνει πιο συνειδητός ο συσχετισμός αρχαίου κειμένου και μετάφρασης, αναδιατάσσεται το αρχαίο κείμενο με γνώμονα και αφετηρία τη νεοελληνική μετάφραση.
Από τη μετάφραση στο πρωτότυπο
|
Τότε, είπα, αν αυτά είναι αληθινά, πρέπει κι εμείς να παραδεχθούμε τα εξής σχετικά με αυτά: |
δή, εἶπον, εἰ ταῦτ᾽ ἀληθῆ, Δεῖ ἡμᾶς τοιόνδε νομίσαι περὶ αὐτῶν |
|
Ότι δηλαδή η παιδεία δεν είναι τέτοια όπως κάποιοι που την έχουν για επάγγελμα ισχυρίζονται ότι είναι. |
τὴν παιδείαν οὐχ εἶναι τοιαύτην οἵαν τινὲς ἐπαγγελλόμενοί φασιν εἶναι |
|
Ισχυρίζονται δηλαδή ότι επειδή δεν υπάρχει γνώση κάπου μέσα στην ψυχή τη βάζουν, περίπου σαν να έβαζαν όραση σε τυφλά μάτια. |
φασὶ δέ οὐκ ἐνούσης ἐπιστήμης που ἐν τῇ ψυχῇ ἐντιθέναι σφεῖς, οἷον ἐντιθέντες
ὄψιν τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς. |
|
Το ισχυρίζονται πράγματι, είπε. |
Φασὶ γὰρ οὖν, ἔφη. |
|
Η τωρινή όμως διερεύνησή μας, είπα εγώ, δείχνει αυτή τη δύναμη (της γνώσης) του καθενός που υπάρχει μέσα στην ψυχή του, και το εργαλείο, με το οποίο μαθαίνει ο καθένας. |
Ὁ δέ γε νῦν λόγος, ἦν δ᾽ ἐγώ, σημαίνει ταύτην τὴν δύναμιν ἑκάστου την
ἐνοῦσαν ἐν τῇ ψυχῇ καὶ τὸ ὄργανον ᾧ καταμανθάνει ἕκαστος. |
|
Όπως ακριβώς αν δεν ήταν δυνατό με άλλο τρόπο να στρέφει κανείς τα μάτια του από το σκοτάδι στο φως παρά μόνο στρέφοντας ολόκληρο το σώμα, έτσι πρέπει να στραφεί με ολόκληρη την ψυχή από την περιοχή της γένεσης στην άλλη πλευρά, |
οἷον εἰ ὄμμα μὴ δυνατὸν ἦν ἄλλως στρέφειν ἐκ τοῦ σκοτώδους πρὸς τὸ
φανὸν ἢ σὺν ὅλῳ τῷ σώματι, οὕτω περιακτέον εἶναι σὺν ὅλῃ τῇ ψυχῇ ἐκ τοῦ
γιγνομένου, |
|
ώσπου να γίνει ικανή η ψυχή να αντέχει να αντικρίζει το ον και την
πιο αστραφτερή λάμψη του όντος· κι υποστηρίζουμε ότι αυτό είναι το αγαθό. |
ἕως ἂν γένηται δυνατὴ ἀνασχέσθαι θεωμένη εἰς τὸ ὂν καὶ τὸ φανότατον
τοῦ ὄντος· φαμεν τοῦτο δ᾽ εἶναί τἀγαθόν. ἦ γάρ; |
|
Ναί. Επομένως η παιδεία, είπα εγώ, θα είναι η τέχνη για αυτό το πράγμα, για την μεταστροφή της ψυχής, με ποιον τρόπο δηλαδή η μεταστροφή θα συντελεστεί όσο το δυνατόν ευκολότερα και αποτελεσματικότερα, -όχι πώς θα εμφυτευθεί στο όργανο αυτό η δύναμη της όρασης, αλλά θεωρώντας δεδομένο ότι το όργανο διαθέτει αυτή τη δύναμη όμως δεν είναι στραμμένο στη σωστή διεύθυνση ούτε κοιτάζει προς τα εκεί που θα έπρεπε, να μηχανευτεί η τέχνη της παιδείας έναν τρόπο ώστε αυτό να κατορθωθεί. |
Ναι τοίνυν (παιδεία), ἦν δ᾽ ἐγώ, ἂν εἴη τέχνη αὐτοῦ Τούτου, τῆς περιαγωγῆς,
τίνα τρόπον μεταστραφήσεται ὡς ῥᾷστά τε καὶ ἀνυσιμώτατα, οὐ (τέχνη) τοῦ ἐμποιῆσαι
αὐτῷ τὸ ὁρᾶν, ἀλλ᾽ ὡς ἔχοντι μὲν αὐτό, οὐκ δὲ τετραμμένῳ ὀρθῶς οὐδὲ βλέποντι
οἷ ἔδει, τοῦτο διαμηχανήσασθαι. |
|
- Έτσι φαίνεται, είπε. |
Ἔοικεν γάρ, ἔφη. |
|
Οι άλλες, τώρα, αρετές, που γενικώς χαρακτηρίζονται (αρετές) της ψυχής, φαίνεται ότι είναι κάπως κοντά στο σώμα- |
Αἱ μὲν τοίνυν ἄλλαι ἀρεταὶ καλούμεναι ψυχῆς κινδυνεύουσιν εἶναι ἐγγύς
τι τῶν τοῦ σώματος— |
|
γιατί στ’ αλήθεια, ενώ δεν υπήρχαν (στην ψυχή) πρωτύτερα, ύστερα, με
τον εθισμό και την άσκηση, εμφυτεύονται (σ’ αυτήν)-, |
τῷ ὄντι γὰρ οὐκ ἐνοῦσαι πρότερον ὕστερονἔθεσι καὶ ἀσκήσεσιν ἐμποιεῖσθαι— |
|
ενώ η (αρετή) της φρόνησης (κι η γνώση) τυχαίνει να είναι κάτι περισσότερο θεϊκό πιο πολύ από κάθε άλλη, όπως φαίνεται |
ἡ δὲ τοῦ φρονῆσαι τυγχάνει οὖσα θειοτέρου τινὸς μᾶλλον παντὸς, ὡς ἔοικεν, |
|
που ποτέ δεν χάνει τη δύναμή της αλλά που με τη μεταστροφή γίνεται
χρήσιμο και ωφέλιμο, κι άλλοτε πάλι άχρηστο και βλαβερό. |
ὃ μὲν οὐδέποτε ἀπόλλυσιν τὴν δύναμιν, ὑπὸ δὲ τῆς περιαγωγῆς γίγνεται
χρήσιμόν τε καὶ ὠφέλιμον καὶ ἄχρηστον αὖ καὶ βλαβερὸν |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου