Αρχαικά χρόνια - 1. Αποικιακή εξάπλωση


ερωτήσεις κατανόησης


Αίτια του αποικισμού

1.      Ποιοι είναι οι οικονομικοί λόγοι που οδήγησαν τους έλληνες να μεταναστεύσουν;
2.      Τι εννοούμε όταν λέμε ότι «πολιτικοί λόγοι ανάγκασαν κάποιους έλληνες να φύγουν από την πατρίδα τους»;
3.      Σε ποιες γεωγραφικές περιοχές κατευθύνθηκαν οι πληθυσμοί που μετανάστευσαν;

Αναχώρηση και εγκατάσταση

1.      Η διαδικασία της αναχώρησης δεν γινόταν τυχαία αλλά με συγκεκριμένες ενέργειες που ήταν:
α.
β.
γ.

2.      Η περιοχή της νέας εγκατάστασης φρόντιζαν να έχει:
α.
β.
γ.


Σχέση μητρόπολης – αποικίας

1.      Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος;
·         Η αποικία (νέα πόλη – πατρίδα) εξαρτιόταν αποκλειστικά από τη μητρόπολη.
·         Η αποικία ήταν ελεύθερη να ακολουθήσει ανεξάρτητη πορεία από τη μητρόπολη.
·         Οι δύο πόλεις (μητρόπολη και αποικία) διατηρούσαν παραδοσιακούς στενούς δεσμούς.
·         Συχνά οι αποικίες στρέφονταν εναντίον των μητροπόλεων γιατί τις μισούσαν.

2.      Σε ποιες περιοχές σήμερα υπάρχουν ακόμη πληθυσμοί που έχουν σχέση με τον αποικισμό του 8ου αιώνα π.Χ; Αν και δεν είναι έλληνες ωστόσο κάποιοι χαρακτηρίζονται ελληνόφωνοι. Συμβουλευτείτε το χάρτη στο πάνω μέρος της σελίδας και αναζητήστε πληροφορίες.


Συνέπειες

Αναφέρετε μερικές σημαντικές αλλαγές που επέφερε ο αποικισμός
α. στην οικονομία της εποχής
β. στις τέχνες
γ. στην πνευματική άνθηση

Ερασμιακή προφορά: Τα παιδιά διαβάζουν τα ονόματά τους


Πρόκειται για εργασία παιδιών της Α΄ Γυμνασίου στον Άγιο Αθανάσιο Δράμας. Επέλεξαν αλφάβητο και ηχογράφησαν τα ονόματά τους με βάση πληροφορίες που βρίσκονται στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα. Πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιήθηκαν τα άρθρα που υπογράφουν η Ελένη Αντωνοπούλου και η Άννα Μίσσιου. http://www.greek-language.gr/greekLan... και http://www.greek-language.gr/greekLan...

Τα αλφάβητα στα οποία στηρίχτηκαν:

Αρχαικά Χρόνια: 1. Αποικιακή εξάπλωση



Αίτια του αποικισμού

1.      Ποιοι είναι οι οικονομικοί λόγοι που οδήγησαν τους έλληνες να μεταναστεύσουν;
2.      Τι εννοούμε όταν λέμε ότι «πολιτικοί λόγοι ανάγκασαν κάποιους έλληνες να φύγουν από την πατρίδα τους»;
3.      Σε ποιες γεωγραφικές περιοχές κατευθύνθηκαν οι πληθυσμοί που μετανάστευσαν;

Αναχώρηση και εγκατάσταση

1.      Η διαδικασία της αναχώρησης δεν γινόταν τυχαία αλλά με συγκεκριμένες ενέργειες που ήταν:
α.
β.
γ.

2.      Η περιοχή της νέας εγκατάστασης φρόντιζαν να έχει:
α.
β.
γ.


Σχέση μητρόπολης – αποικίας

1.      Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος;
·         Η αποικία (νέα πόλη – πατρίδα) εξαρτιόταν αποκλειστικά από τη μητρόπολη.
·         Η αποικία ήταν ελεύθερη να ακολουθήσει ανεξάρτητη πορεία από τη μητρόπολη.
·         Οι δύο πόλεις (μητρόπολη και αποικία) διατηρούσαν παραδοσιακούς στενούς δεσμούς.
·         Συχνά οι αποικίες στρέφονταν εναντίον των μητροπόλεων γιατί τις μισούσαν.

2.      Σε ποιες περιοχές σήμερα υπάρχουν ακόμη πληθυσμοί που έχουν σχέση με τον αποικισμό του 8ου αιώνα π.Χ; Αν και δεν είναι έλληνες ωστόσο κάποιοι χαρακτηρίζονται ελληνόφωνοι. Συμβουλευτείτε το χάρτη στο πάνω μέρος της σελίδας και αναζητήστε πληροφορίες.


Συνέπειες

Αναφέρετε μερικές σημαντικές αλλαγές που επέφερε ο αποικισμός
α. στην οικονομία της εποχής
β. στις τέχνες
γ. στην πνευματική άνθηση

Θυσία για την πατρίδα - πρόταση διδασκαλίας



Προηγουμένως μεταξύ άλλων ο ρήτορας επισημαίνει:



Οι προκείμενοι νεκροί, αφού έτρεξαν προς βοήθεια των Κορινθίων που αδικούνταν από παλαιούς τους φίλους και που πρόσφατα έγιναν σύμμαχοί μας διαφοροποιημένοι από τους Λακεδαιμονίους […] έκαναν φανερή σ' όλους τους ανθρώπους την ανδρεία τους.

[…]

Γιατί, έγιναν πρόξενοι πολλών και μεγάλων αγαθών για την πατρίδα τους, επανόρθωσαν τα λάθη των άλλων, απομάκρυναν από την πατρίδα τους τον πόλεμο και τερμάτισαν τη ζωή τους, όπως πρέπει να τερματίζουν οι γενναίοι άνδρες, ανταποδίδοντας στην πατρίδα τους τις δαπάνες της για την ανατροφή τους και αφήνοντας λύπες στους γονείς τους.
[…]

Θυσία για την πατρίδα
(το κείμενο)

Ὥστε προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι, οἵτινες ὑπὲρ μεγίστων καὶ καλλίστων κινδυνεύσαντες οὕτω τὸν βίον ἐτελεύτησαν, οὐκ ἐπιτρέψαντες περὶ αὑτῶν τῇ τύχῃ, οὐδ’ ἀναμείναντες τὸν αὐτόματον θάνατον, ἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τὸν κάλλιστον. καὶ γάρ τοι ἀγήρατοι μὲν αὐτῶν αἱ μνῆμαι, ζηλωταὶ δὲ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων αἱ τιμαί·

οἳ πενθοῦνται μὲν διὰ τὴν φύσιν ὡς θνητοί, ὑμνοῦνται δὲ ὡς ἀθάνατοι διὰ τὴν ἀρετήν. καὶ γάρ τοι θάπτονται δημοσίᾳ, καὶ ἀγῶνες τίθενται ἐπ’ αὐτοῖς ῥώμης καὶ σοφίας
καὶ πλούτου, ὡς ἀξίους ὄντας τοὺς ἐν τῷ πολέμῳ τετελευτηκότας ταῖς αὐταῖς τιμαῖς καὶ τοὺς ἀθανάτους τιμᾶσθαι.

ἐγὼ μὲν οὖν αὐτοὺς καὶ μακαρίζω τοῦ θανάτου καὶ ζηλῶ, καὶ μόνοις τούτοις ἀνθρώπων οἶμαι κρεῖττον εἶναι γενέσθαι, οἵτινες, ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον, ἀθάνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετὴν αὑτῶν κατέλιπον·


Γλωσσικές διευκολύνσεις:
Προσήκει: ταιριάζει (απροσ. ρ.)
ὁ/ἡ ευδαίμων, το εὔδαιμον: καλότυχος, ευτυχισμένος
ἡγοῦμαι: θεωρώ/θεωρούμαι
ἐπιτρέπω τῇ  τύχῃ: εμπιστεύομαι στην τύχη
αὐτόματος θάνατος: φυσικός θάνατος
ὁ/ἡ ἀγήρατος, το ἀγήρατον: αγέραστος
ζηλωτός, -ή, -όν: αξιοζήλευτος
ἀγῶνες τίθενται: καθιερώνονται αγώνες
ἡ ρώμη: η δύναμη
τετελευτηκότες: όσοι σκοτώθηκαν
κατέλιπον: άφησαν πίσω

προσέγγιση 1ης παρ.

      Σε ποιους αναφέρεται ο ρήτορας; Ποιες λέξεις χρησιμοποιεί για να αναφερθεί σ’ αυτούς;

      Ποιες λέξεις (ανεξάρτητα από τον τύπο τους) φανερώνουν ότι έκαναν κάτι ή έπαθαν κάτι ή βρίσκονται σε μια κατάσταση;

      Χωρίστε τη σελίδα του τετραδίου σας σε δύο μέρη. Στην αριστερή γράψτε αυτούς στους οποίους αναφέρεται το κείμενο και στη δεξιά τις λέξεις που εντοπίσατε προηγουμένως.

προσέγγιση 2ης παρ.

      Συνεχίστε στη δεξιά στήλη να καταγράφετε τις λέξεις που φανερώνουν ότι οι πρωταγωνιστές κάτι έκαναν ή έπαθαν ή βρίσκονται σε μια κατάσταση.

      Μπορείτε να εντοπίσετε μια έντονη αντίθεση μέσα στην παράγραφο; Ποιο είναι το νόημα αυτής της περιόδου;

      Με ποιες πράξεις τιμούνται από τους ζωντανούς οι νεκροί του πολέμου;

      Οι τιμές που τους αποδίδουν με τις τιμές απέναντι σε ποιους μοιάζουν; Σε ποιο σημείο της παρ. λέγεται αυτό;
προσέγγιση 3ης παρ.

      Σε ποια λέξη της παρ. εμφανίζεται ο ομιλητής; Να τη γράψετε στη αριστερή στήλη. Ποιες λέξεις αναφέρουν τι κάνει; Να τις γράψετε στην δεξιά στήλη.

      Ποιες λέξεις παρουσιάζουν πράξεις των νεκρών; Να τις γράψετε στη δεξιά στήλη

Με βάση το διάγραμμα που προέκυψε και το ίδιο το κείμενο, προσπαθήστε να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις::

      Γιατί πρέπει να θεωρούνται οι συγκεκριμένοι νεκροί ιδιαίτερα καλότυχοι; Ποιες από τις λέξεις που καταγράψατε στη δεξιά στήλη εξηγούν κάτι τέτοιο; (1η παρ.)

      Τι είναι αυτό που τους κάνει θνητούς και τι εκείνο που τους καθιστά τελικά αθάνατους;

      Τι αισθάνεται ο ομιλητής για τους νεκρούς;

      Μπορείτε να εντοπίσετε την αιτία αυτών των συναισθημάτων;


Με τη βοήθεια των πληροφοριών που συλλέξατε και με τις γλωσσικές διευκολύνσεις που σας δίνονται προσπαθήστε να αποδώσετε στα ελληνικά το κείμενο. Στα σημεία που δυσκολεύεστε επιδιώξτε να είστε όσο πιο κοντά στο νόημα που εισπράξατε.