Ενότητες 1η - 2η
Κάθε φορά που προκύπτει ένα θέμα και διχάζει το έθνος, όπως αυτό με τους αριστούχους αλβανούς μαθητές και το ερώτημα κατά πόσο ένας αλλοεθνής έχει το δικαίωμα να σηκώνει αυτή τη σημαία, ανακαλύπτω πως ένα μέρος της εκκλησιαστικής και πολιτικής μας ηγεσίας, όπως και ένα τμήμα του λαού μας θεωρεί κάθε τι που είναι μπούρδα εθνικό θέμα. Και τα ειδικευμένα στην μπουρδολογία ΜΜΕ βρίσκουν δωρεάν υλικό για να προσελκύσουν διαφημίσεις. Οφείλω να ομολογήσω προκαταβολικά πως σέβομαι κάθε άποψη, ακόμα και την μπούρδα. Για τον εαυτό μου κρατάω το δικαίωμα να έχω τη δικιά μου κρίση και να την υποστηρίζω, έστω κι αν είναι μοναχική.
Όλοι αυτοί που υποστήριξαν πως ένας Αλβανός δεν έχει το δικαίωμα να κρατάει στα χέρια του την ελληνική σημαία, για να είναι συνεπείς με τον εαυτό τους πρέπει να προχωρήσουν σε βάθος και να αποκηρύξουν τους Σουλιώτες που ήταν Αρβανίτες και σήκωσαν πρώτοι τη σημαία της επανάστασης πολύ πριν το 1821. Ακόμα πρέπει να ζητήσουν τον εκθρονισμό όλων των ηρώων του ’21 που ήταν χριστιανοί Αρβανίτες, από τον Μπότσαρη ως τον Κουντουριώτη.
[…]
Από την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, δηλαδή για 22 αιώνες περίπου ζούσαμε χωρίς σύνορα στο πλαίσιο αυτοκρατοριών όπου οι μετακινήσεις και οι μίξεις πληθυσμών ήταν μια τρέχουσα πρακτική. Έλληνες γινήκαμε με το διαφωτισμό για τις ανάγκες της Ελληνικής Επανάστασης και τη δημιουργία Κράτους – Έθνους. Σε δέκα, είκοσι χρόνια μπορεί να έχουμε μαύρους αξιωματικούς στον ελληνικό στρατό, Ασιάτες πολιτικούς στη Βουλή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πάψει να υπάρχει Ελλάδα ή ότι οι μελλοντικοί έγχρωμοι αξιωματούχοι θα είναι λιγότερο Έλληνες από εμάς.
Κι όλα αυτά, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα παιδιά των μεταναστών, τόσο στην Ελλάδα όσο και αλλού, πρέπει να δώσουν μάχη για να κρατήσουν την ταυτότητα της χώρας που προέρχονται. Η πιο συνηθισμένη πορεία είναι αυτή της ταχείας αφομοίωσης στη χώρα όπου έχουν εγκατασταθεί και η κυρίαρχη κουλτούρα και γλώσσα γίνονται σχεδόν αυτομάτως δικές τους.
Περικλής Κοροβέσης, «Γασμούλοι και Αρβανίτες», εφ. Ελευθεροτυπία, 2000
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
1. «Σε δέκα, είκοσι χρόνια μπορεί να έχουμε μαύρους αξιωματικούς στον ελληνικό στρατό, Ασιάτες πολιτικούς στη Βουλή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πάψει να υπάρχει Ελλάδα ή ότι οι μελλοντικοί έγχρωμοι αξιωματούχοι θα είναι λιγότερο Έλληνες από εμάς.»
Αφού μελετήσετε το παραπάνω απόσπασμα:
α. να το χωρίσετε σε προτάσεις
β. να διακρίνετε τις κύριες από τις δευτερεύουσες
γ. να βρείτε ποιες προτάσεις συνδέει το αλλά και ποιες το ή
δ. να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση με τις παραπάνω λέξεις (παρατακτική – υποτακτική)
ε. να αναγνωρίσετε το είδος των υπογραμμισμένων προτάσεων και από ποια ρήματα εξαρτώνται
5 μονάδες
2. Στα παραδείγματα που ακολουθούν η λέξη γλώσσα χρησιμοποιείται με διαφορετική σημασία. Τι σημαίνει σε κάθε περίπτωση;
· Να σου φτιάξει γλώσσα πλακί, να γλείφεις τα δάχτυλά σου!
· Μου έβγαλε και γλώσσα από πάνω!
· Τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου.
· Έχω μια γλώσσα τσαρούχι από τη χθεσινή καπνίλα στο κλαμπ!
· Γλώσσα δε βάζει μέσα! Έγινε το κεφάλι μου καζάνι!
5 μονάδες
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Υποθέστε ότι και στο σχολείο σας κάποιος/α μαθητής/τρια που κατάγεται από ξένη χώρα προτείνεται για να σηκώσει τη σημαία σε κάποια εθνική επέτειο. Υπάρχουν όμως αρκετοί που διαφωνούν. Σε κοινή λοιπόν συνέλευση με τους γονείς και τους καθηγητές παίρνετε το λόγο για να υποστηρίξετε τη μια ή την άλλη άποψη. Η ομιλία σας να μην ξεπερνάει τις 200 λέξεις.
Φροντίστε ώστε:
· το ύφος του κειμένου να ταιριάζει στην περίσταση
· να διατυπώσετε με σαφήνεια τη θέση σας
· να χρησιμοποιήσετε στοιχεία που να την αιτιολογούν επαρκώς
10 μονάδες
Η παγκόσμια φτώχεια
Μονάδες 5
Μονάδες 5
Μονάδες 5
4. Υποθέστε ότι δίνετε συνέντευξη στη σχολική σας εφημερίδα και μεταξύ άλλων καλείστε να απαντήσετε στο παρακάτω ερώτημα: αν αποφασίζατε να δραστηριοποιηθείτε σε κάποια Μη Κυβερνητική Οργάνωση, με ποιο τομέα αλληλεγγύης θα θέλατε να ασχολείται αυτή η οργάνωση και γιατί; Τι είδους δράση θα επιθυμούσατε να αναπτύξετε στα πλαίσια δράσης αυτής της οργάνωσης; (100 λέξεις περίπου)
Μονάδες 5
Δευτερεύουσες προτάσεις
Η παγκόσμια φτώχεια
Αν η παγκόσμια οικονομία «απολαμβάνει» τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης των τελευταίων ετών, την ίδια στιγμή ωστόσο δεν φαίνεται να βελτιώνει τη θέση των φτωχών του κόσμου. Από τη στιγμή που περισσότεροι από 1 δισ. άνθρωποι ζουν με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα, με το σχεδόν μισό πληθυσμό της γης (2,8 δισεκατομμύρια) να ζουν με λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως η «ανάπτυξη» είναι προνόμιο των λίγων. Και μην ξεχνούμε ότι 114 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση στη βασική παιδεία και 584 εκατομμύρια γυναίκες είναι αναλφάβητες.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση Ελέγχου της UNESCO του 2007, σε περίπτωση που οι αμερικανοί ξόδευαν τα μισά χρήματα που διαθέτουν για παγωτά, τότε θα εξασφαλιζόταν η βασική παιδεία σε όλους τους ανθρώπους του πλανήτη. Η ανάγκη αυτή καλύπτεται με 11 μόλις εκατομμύρια δολάρια.
Όσον αφορά το εμπόριο η αδικία είναι καταφανής, αφού oι 49 φτωχότερες χώρες, δηλαδή το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν μόλις το 0,4% του παγκόσμιου εμπορίου. Με βάση τους σημερινούς εμπορικούς κανόνες, κατά μέσο όρο οι καλλιεργητές του καφέ λαμβάνουν 1 δολάριο για κάθε κιλό, ενώ οι καταναλωτές πληρώνουν περίπου 15 δολάρια - πρόκειται δηλαδή για ανατίμηση της τάξης του 1500%.
Παρόλο, λοιπόν, που το παγκόσμιο εμπόριο αποφέρει 10 εκατομμύρια δολάρια το λεπτό, το 70% αυτού ελέγχεται από πολυεθνικές εταιρείες. Κι όλα αυτά, όταν το χρέος του Τρίτου Κόσμου διαρκώς αυξάνεται και τον καταδικάζει στην αφάνεια. Για να εξυπηρετηθεί αυτό το χρέος οδηγούνται 7 εκατομμύρια παιδιά στο θάνατο κάθε χρόνο, επειδή δεν υπάρχουν χρήματα να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.
Η ανάπτυξη των χωρών αυτών θα ήταν ίσως εφικτή αν οι πλούσιες χώρες δεν προστάτευαν τις δικές τους αγορές με δασμούς και επιδοτήσεις. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε κάθε αγελάδα δίνονται επιδοτήσεις κατά μέσο όρο πάνω από 2 δολάρια την ημέρα, ενώ περίπου 3 δισ. άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες αγωνίζονται να επιβιώσουν με λιγότερα. Το 1970, 22 από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου δεσμεύθηκαν ότι θα δαπανούν το 0.7% του εθνικού τους εισοδήματος σε αναπτυξιακή βοήθεια. 34 χρόνια μετά μόνο 5 χώρες κράτησαν την υπόσχεσή τους.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
- Να αναγνωρίσετε το είδος των υπογραμμισμένων δευτερευουσών προτάσεων.
Μονάδες 5
2. Εκτός από τις υπογραμμισμένες δευτερεύουσες προτάσεις, να εντοπίσετε στο κείμενο:
· έναν υποθετικό λόγο και να πείτε τι εκφράζει.
· μία αναφορική πρόταση.
· μία τελική πρόταση.
· μία βουλητική πρόταση.
· μία ειδική πρόταση.
Μονάδες 5
3. Με βάση το νόημα του κειμένου να δώσετε ένα συνώνυμο ή ένα αντώνυμο των λέξεων που υποδεικνύονται στο κείμενο, ακολουθώντας τις οδηγίες:
βελτιώνει (αντώνυμο)
καταφανής (συνώνυμο)
καταναλωτές (αντώνυμο)
ανατίμηση (αντώνυμο)
δαπανούν (συνώνυμο)
