Γ. Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20ο αιώνα: διάγραμμα της ενότητας...

1. Το αγροτικό ζήτημα

• Στην Ευρώπη του 19^ου αι. :

1. η βιομηχανική επανάσταση κυριαρχεί
2. η κατοχή γης παύει σταδιακά να αποτελεί κριτήριο κοινωνικού-ταξικού κύρους
3. καταργείται η μεγάλη έγγεια ιδιοκτησία
4. δημιουργούνται μικρές παραγωγικές μονάδες οικογενειακού χαρακτήρα

• Στην Ελλάδα μέχρι το 1881 δεν υπάρχουν κοινωνικές εντάσεις λόγω της έγγειας ιδιοκτησίας.

• Τα τσιφλίκια της Θεσσαλίας δημιουργούν προβλήματα γιατί οι ιδιοκτήτες τους:

1. διατηρούν τον αναχρονιστικό θεσμό των κολίγων
2. κερδοσκοπούν από την παραγωγή σιταριού

• Η πρώτη απόπειρα μεταρρύθμισης γίνεται το 1907 και οδηγεί στο Κιλελέρ.

• Το αποφασιστικό βήμα το κάνει ο Βενιζέλος το 1917 με στόχο:

1. τη στήριξη και τον πολλαπλασιασμό των ελληνικών ιδιοκτησιών στις νεοαποκτηθείσες περιοχές
2. την αποκατάσταση των προσφύγων
3. την πρόληψη των κοινωνικών εντάσεων στον αγροτικό χώρο

• Αποτέλεσμα θετικό: το καθεστώς μικροϊδιοκτησίας

• Αποτέλεσμα αρνητικό: οι μικροκαλλιεργητές έπεφταν θύματα των εμπόρων.

• Η κατάσταση αντιμετωπίστηκε με την ίδρυση:

1. Αγροτικής Τράπεζας
2. κρατικών οργανισμών παρέμβασης
3. παραγωγικών συνεταιρισμών